Paryphostomum skrjabini
| Paryphostomum skrjabini | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
|
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin |
||||
| ||||
Paryphostomum skrjabini (lat. Paryphostomum skrjabini)-Yastı qurdlar tipinin Trematodlar sinfinə aid olan növ.
Xarici quruluşu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bədəni yastı, uzunlaşmış və hər iki başı dairəvi şəkil almışdır. Qabaq tərəf ensiz, dal tərəf isə çox genişlənmişdir. Yetişkən parazitin uzunluğu 2,56-3,19 mm, toxumluqlar nahiyyəsində maksimal eni 0.89-1,28 mm-ə çatır. Baş tərəf eni 0,35-0,46 mm olan yaxalıqla təmin olunmuşdur. Burada 27 tikan vardır. Yaxalığın hər tərəfində uzunluğu 0,139 – 0,172 mm və eni 0,028-0,034 mm-lik 4 ədəd tikan yerləşmişdir. Qalan 19 tikanın hər biri 0,113-0,121 mm uzunluğunda və 0,018-0,120 mm enə malik olub iki sırada yerləşmişdir. Ağız əmziyi oval şəklində 0.093-0,120 mm ölçülüdür. Prefarinks ya yoxdur, yaxud da çox qısadır. Oval şəklində olan farinksin uzunluğu 0,120 mm və eni 0,065 mm-dir. Qida borusu qısadır. 0,60-0,67 mm diametrə malik olan qüvvətli əzələvi qarın əmziyi bədənin qabaq 1/3 hissəsinin sərhəddində yerləşir. Çoxpaylı toxumluqlar bədənin orta 1\3 hissəsində median xətt üzrə , bir-birinə kip yapışmış vəziyyətdədir. Qabaq toxumluq 0.44-0,55x0.48-0,63 mm,dal toxumluq isə 0,82-0,87X0,63-0,67 mm-dir. Köndələn-oval yumurtalıq döş əmziyindən sonar median xətdən solda yerləşmişdir. Uzunluğu 0,153-0,225 mm, eni isə 0,24-0,33 mm-dir. Cinsi bursa oval şəklində olub yaxşı inkişaf etmişdir. Cinsi dəliklər bağırsağın bifurkasiyasının yaxınlığındadır. Lateral yerləşmiş sarılıqlar döş əmziyinin orta hissəsi səviyyəsindən başlayaraq bədənin axırına qədər uzanır. İri sarılıq follikulları toxumluqlardan sonra yaxınlaşır, lakin birləşmir. Ovalşəkilli yumurtalıqların uzunluğu 0,093-0,094 mm, eni isə 0,063-0,67 mm-dir.[1].
Həyat tərzi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Endem növdür, növdaxili müxtəlifliyi Politipdir, Parazit orqanizm olub, quşların (Phalacrocorex carbo) bağırsağında yaşayır. Mürəkkəb həyat tərzi keçirir. Epiteli hüceyrələri ilə qidalanır. Nəsillərin növbələşməsi və sahiblərin dəyişilməsi ilə müşayit edilir. Düşmənlıri yoxdur. Hermofradit orqanizmdir. Cinsi çoxalması yumurta qoyma (nəsil dəyişkənliyi) və qeyri-cinsi çoxalma (partenogeniz) formasında olur. Üçüncü dərəcəli konsumentdir. Parazitin həddindən artıq çoxalması quşlarda xəstəlik törədir. Reproduktivliyi və xromosom göstəriciləri öyrənilməmişdir. Mühafizəsinə ehtiyac yoxdur. [2]
Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dünyada 13, Qafqazda 2, Azərbaycanda 5 növlə təmsil olunmuşdur. Özbəkistan, Azərbaycanda isə Lənkəran (Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğu) ərazisində yayılmışdır.