Pastafaryanizm
 | Bu məqalənin mətnini Azərbaycan dilinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. |
Pastafaryanizm ya da Uçan spagetti bədheybəti kilsəsi (ing. The Church of the Flying Spaghetti Monster) — Ağıllı dizayn iddialarını tənqid etmək üçün yaradılmış parodiya dinidir. Lağlağı təriqət.[1] Oreqon Dövlət Universitetinin fizika bölməsinin məzunu olan Bobbi Henderson tərəfindən 2005-ci ildə qurulmuşdur.[2] Uçan spagetti əjdahası bu dinin tanrısı hesab olunur. Bu dinə inananlar özlərinə pastafaryanist deyirlər.
2005-ci ildə yaradılıb.[1] Təriqətin banisi, amerikalı Bobbi Henderson bu minvalla ABŞ-nin Kanzas ştatının məktəblərində dünyanın "İlahi şüurun istəyi ilə yaranması" barədə dərslərə etiraz edib.[1] Təriqətin əsas atributu aşsüzəndir.[1]
Rusiyada Pastafarian Kilsəsi 2013-cü ildə rəsmi qeydiyyata alınıb.[1]
Etimologiya[redaktə | mənbəni redaktə et]
Pastafaryanizm sözü italyanca olan pasta (makaron) və Rastafaryanizm sözlərinin birləşməsindən yaranmışdır.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Pastafaryanizm dininin qurulmasında məqsəd ABŞ-nin Kanzas ştatının təhsil idarəsinin ştat məktəblərində Təkamül nəzəriyyəsinə alternativ olaraq Ağıllı dizaynın təhsil proqramına salınması qərarına etiraz etməkdi. Bobbi Henderson təhsil idarəsinə göndərdiyi açıq məktubla[3] Uçan spagetti əjdahasına olan inancından bəhs etdi və Pastafaryan yaradılış nəzəriyyəsinin də məktəblərdə tədris olunmasını istədi. Beləliklə Ağıllı dizaynın tədris olunmasına qarşı çıxdı.[4][5]
Uçan spagetti əjdahasının ona yaxın keçmişdə məşhur olan və Riçard Dokinz kimi bir sıra ateistlər tərəfindən ortaya atılan Rasselin çaydanı anlayışının bir növ çağdaş variantı olduğu düşüncəsinə tez-tez toxunulur.
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 3 4 5 Yol polisindən qəribə əmr: "Başında aşsüzən sürməlisən!" - FOTO. milli.az, 13.01.2016 (az.)
- ↑ "But Is There Intelligent Spaghetti Out There?". New York Times Arts article. "'Spaghetti Monster' is noodling around with faith" Arxivləşdirilib 2012-03-06 at the Wayback Machine. USA Today Science & Space article. "Church of the Flying Spaghetti Monster" Arxivləşdirilib 2012-02-18 at the Wayback Machine. James Randi Educational Foundation article September 16, 2005.
- ↑ Henderson, Bobby (2005). "Open Letter To Kansas School Board" Arxivləşdirilib 2007-04-07 at the Wayback Machine
- ↑ "Verbatim: Noodle and Balls This, Kansas" Arxivləşdirilib 2012-11-03 at the Wayback Machine. Washington Post. August 28, 2005.
- ↑ Thierman, Jessica. "Touched by His Noodly Appendage" Arxivləşdirilib 2022-01-04 at the Wayback Machine. Gelf Magazine.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- "Evolution Debate Spawns a Saucy Monster". Wichita Eagle. August 28, 2005.
- Website of the Church of the Flying Spaghetti Monster
- Henderson's open letter to the Kansas Board of Education
- The Flying Spaghetti Monster
- The P.A.S.T.A Foundation Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine
- Church of the Flying Spaghetti Monster Australia