Patella vətərinin qopması
| Patella vətərinin qopması | |
|---|---|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Patella vətərinin qopması — patellanı (diz qapağı) tibia ilə birləşdirən vətərin yırtığı. Çox vaxt qəfil ağrı və yeriməkdə çətinlik yaradır.[1] Əgər yırtıq tam olarsa, dizini uzatma qabiliyyəti azalır.[2]
Patella vətərinin zədələnməsi, ümumiyyətlə, birbaşa dizə düşmə və ya hündürlükdən tullanma kimi əhəmiyyətli bir qüvvə tələb edir.[1]
Risk faktorlarına patellar tendinit, böyrək çatışmazlığı, diabet və steroid və ya ftorxinolon istifadəsi daxildir.[1][2] Qırılmaların iki əsas növü var: qismən və tam.[1] Əksər hallarda diz qapağına yapışdığı zaman patellar vətər yırtılır.[1] Diaqnoz simptomlar, müayinə və tibbi görüntüləmə əsasında qoyulur.[1]
Simptomları
[redaktə | mənbəni redaktə et]Patella tendon yırtığının əlaməti, patellanın budun dördbaşlı əzələsindən daha da yuxarı hərəkət etməsidir. Yırtıq əmələ gəldikdə, patella tibia dəstəyini itirir və bud sümüyünə doğru hərəkət edir və ayağın uzanmasına mane olur. Ona görə təsirlənənlər ayaq üstə dura bilmirlər, çünki dizləri bükülür.
Mexanizmi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Patellar vətərinin yuxarı hissəsi diz qapağının aşağı hissəsinə, aşağı hissəsi isə tibial vətərə birləşir. Diz qapağının üstündə, quadriseps əzələsi quadriseps tendonu vasitəsilə diz qapağının yuxarı hissəsinə yapışır. Bu quruluş dizin əyilməsinə və uzanmasına imkan verir, yerimək və qaçış kimi əsas funksiyalardan istifadə etməyə imkan verir.
Diz qapağının üstündə, budun dördbaşlı əzələsi diz qapağının yuxarı hissəsinə bağlanır. Bu struktur patella vətərinin əyilməsinə və uzanmasına, yerimə və qaçış kimi əsas funksiyalardan istifadə etməsinə imkan verir.
Diaqnozu
[redaktə | mənbəni redaktə et]Patellar vətər yırtığı adətən fiziki müayinə ilə müəyyən edilə bilər. Ən çox görülən əlamətlər bunlardır: həssaslıq, ayağı düz qaldırmaq qabiliyyətinin itirilməsi və diz qapağının şişməsinin müşahidəsidir. Rentgenoqrafik olaraq, patella vətərinin qopması MRT vasitəsilə görüntülənə bilər.[3]
Müalicəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kiçik qopmalar istirahət və ardınca fizioterapiya ilə müalicə edilə bilər. Böyük yırtıqlar adətən əməliyyat tələb edir.[1][2] Nəticələr ümumiyyətlə yaxşıdır.
-
Patella (diz) vətəri. Dərin parçalanması.
