Peter Kürten
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
| Peter Kürten | |
|---|---|
| alm. Peter Kürten | |
.jpg) | |
| Doğum tarixi | 26 may 1883[1][2] |
| Vəfat tarixi | 2 iyul 1931[1] (48 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | başın kəsilməsi |
| Fəaliyyəti | cinayətkar, seriyalı qatil |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Peter Kürten (26 may 1883[1][2] – 2 iyul 1931[1], Köln, Reyn əyaləti[d]) — alman seriyalı qatil. Onun cinayətləri arasında — 9 halda adam öldürmə, 32 halda adam öldürməyə cəhd, 3 halda basqın, bir işdə zorlamaya cəhd, o cümlədən 27 yanğın törətmə. 1931-ci ildə 9 qətldə təqsirli bilinərək ölüm cəzasına məhkum edilib.
Bioqrafiya
[redaktə | vikimətni redaktə et]O, 1883-cü il mayın 26-da Mülheymdə böyük bir qəlibçi ailəsində anadan olmuşdur. Ata tez-tez içki içirdi, iş materiallarında o, həyat yoldaşını və uşaqlarını mütəmadi olaraq döyən "irsi alkoqolik" kimi qeyd olunur. 1889-cu ildə Peter məktəbə getdi. 1891-ci ildə evdən ilk qaçışını etdi, lakin üç həftə sonra polis tərəfindən tutuldu. 1895-ci ildə ailə Düsseldorfa köçdü, burada Peter orta məktəbi bitirdi. 1897-ci ildə atasının işlədiyi fabrikdə qəlibçi şagirdi olur. Elə həmin il Kürten Sr öz qızına təcavüz etməyə cəhd etdiyi üçün bir il yarım həbs cəzasına məhkum edildi.
Cinayətlər
[redaktə | vikimətni redaktə et]1899-cu ilin iyununda o, başqalarının pulunu mənimsədiyinə görə iki aylıq həbs cəzasına məhkum edildi. Açıq yerdə yatdığı üçün iki sutka həbs olundu. 1900-cü ilin yanvarında evin toxunulmazlığını pozduğuna və onu hədələdiyinə görə 7 gün həbs edildi. Altstadtdan olan bir qızı az qala boğdu. Fırıldaqçılıq və iki oğurluq, o cümlədən bir oğurluq üçün həbs cəzası eyni il izlədi.1901-ci ilin yanvarında Kürten iki velosiped oğurladığı üçün iki il həbs cəzasına məhkum edildi. İntizamı pozduğuna görə on dörd gün qandalda qaldı. İlk dəfə qisas ideyası ilə aşılandı1904-cü ildə həbsxanadan çıxdıqdan sonra bir sıra yanğınlar törədib. Elə həmin il orduya çağırıldı, lakin tezliklə fərarilik etdi. 1905-ci ilin sentyabrında Metzdəki hərbi tribunal onu Münsterdə işlədiyi yeddi il həbs cəzasına məhkum etdi.1912-ci ildə cəzasını çəkdikdən sonra Düsseldorfa qayıtdı. O, tapançadan atəş açdığı üçün 6 ay həbs cəzasına məhkum edilib. Derendorf, Anrat və Lingendə xidmət etdi.1913-cü ilin aprelində azad edildi. O, skamyada oturan kişiyə balta ilə hücum edib. Həmin il mayın 25-də o, doqquz yaşlı Kristina Kleini öldürdü. Noyabr ayında o, silsilə oğurluqlara görə 6 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. Onun cəzası həbsxanada iğtişaş törətdiyinə görə iki il uzadılıb. O, cəzasını Siegburg, Reinbach və Brig-də çəkib.1921-ci ilin aprelində sərbəst buraxıldıqdan sonra Altenberqdə bacısı ilə məskunlaşdı və tökmə zavodunda işə düzəldi, Metallurglar İttifaqında həmkarlar ittifaqı təşkilatçısı, istehsal şurasının üzvü idi. 1923-cü ildə Augusta Scharf ilə evləndi.1925-ci ildə Düsseldorfa qayıtdı. 1926-cı ilin aprelində iki aylıq həbs cəzasına məhkum edildi. O, apellyasiya şikayəti verib, təmin edilməyib. Apellyasiya şikayəti verdi. Məhkəmədə baxılarkən onun əvvəllər məhkumluğu üzə çıxıb. Nəticədə həyat yoldaşı nikahın ləğvini tələb etsə də, tezliklə barışmaq qərarına gəlib. Hökm qüvvəyə minməzdən bir müddət əvvəl onlar kilsədə evləniblər. Həmin il Kürten zorlama ittihamı ilə 4 ay istintaq altında idi. O, saxta sənədlər hazırladığına görə 5 ay müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. 1927-ci ildə bir sıra yanğınlar törədib. Payızda o, evlilik saxtakarlığına görə iki ay həbs cəzası çəkdi. Bir daha azadlıqda, o, ölümcül nəticə olmadan bir neçə yanğınlar və hücumlar etdi. 1928-ci ildə səkkiz aylıq həbs cəzasına məhkum edildi. Həbsxanadan çıxdıqdan sonra o, ölümcül nəticəsi olmayan bir sıra yanğınlar və hücumlar həyata keçirdi.
Öldürmə silsiləsi
[redaktə | vikimətni redaktə et]2 fevral 1929-cu ildə Peter Kürten Apollonia Kühnə sui-qəsd cəhdi etdi. Fevralın 9-da o, Roza Oliqeri, fevralın 12-də isə Rudolf Şeri öldürdü. Həmin il iyulun 21-də Mariya Vassermanı, avqustun 8-də Mariya Xanı öldürməyə cəhd etdi. Avqustun 20-də Kürten Anna Qoldhauzen, Olqa Mantel və Hainrix Kornbluma suiqəsd cəhdi etdi. Avqustun 24-də Gertrud Hamaxer və Luiza Lenzeni öldürdü, avqustun 25-də Gertrud Şulteyi öldürməyə cəhd etdi. Sentyabrın 29-da İda Reyteri, oktyabrın 11-də Elisabeth Dörrieri və noyabrın 7-də Gertrud Albermanı öldürdü. Onun qətl silahları qayçı, xəncər və çəkic olub. Eyni zamanda o, qanlı sərxoşluğa düşüb. Hücumlar və qətllər arasındakı boşluqlar daralırdı. Hər dəfə qətllər daha da vəhşiləşirdi. Qurbanların qanı onu həyəcanlandırdı: "Məsələn, mən qan axını eşitdim, deməli, bu, mütləq boşalma idi; bu faktdır, ondan uzaqlaşmaq olmaz" . Ən azı bir dəfə qurbanının qanını içdi.23 fevral 1930-cu ildə Kürten Hildegard Eid, martın 7-də Marianne del Santo, 13 aprel, Gertrude Howe, 30 aprel, Charlotte Ulrich, 14 mayda Maria Budlisi öldürməyə cəhd etdi. Dostuna yazdığı məktubda Budlis başına gələnləri təsvir etdi. Ünvandakı səhvə görə məktub qızla əlaqə saxlayan polisə təhvil verilib. Onun köməyi ilə Kürtenin mənzilini tapmağa müvəffəq oldular, çünki onu meşədə zorlamazdan əvvəl Kürten Budlisi evinə gətirdi .1930-cu il mayın 23-də Kürten polisə gedən həyat yoldaşına cinayətlərini etiraf etdi. Mayın 24-də o, həbs edilib və dindirilmə zamanı səmimi etiraf edib. Eyni zamanda törətmədiyi qətllərin günahını da öz üzərinə götürüb. İyunun 24-də o, ifadəsindən geri çəkilib. Avqustun 30-da o, yenə səmimi etiraf etdi. Oktyabrın 1-dən noyabrın 2-dək və noyabrın 4-dən dekabrın 13-dək olan müddətdə o, iki dəfə məhkəmə-psixiatrik ekspertizadan keçmişdir. Mütəxəssislər yekdilliklə bildiriblər ki, Kürtenin qəsdən hərəkət etdiyi və cinayət zamanı etdiyi hərəkətlərdən xəbərdar olduğu bildirilib. Onların fikrincə, motiv cinsi məmnunluq, zorakılığa səbəb isə sadizm olub. İstintaq 1931-ci il yanvarın 29-da başa çatdı. 1931-ci il aprelin 22-də məhkəmə Kürteni doqquz qətldə, iki əlaqəli zorlamada təqsirli bildi və ölüm cəzasına məhkum etdi, məhkəmə də onu yeddi adam öldürməyə cəhddə təqsirli bildi və on beş il müddətinə azadlıqdan məhrum etdi. 1931-ci il iyulun 1-də əfv tələbi rədd edildi. Peter Kürten 2 iyul 1931-ci ildə Köln-Klingelpütz həbsxanasında gilyotin edildi. Meyit müayinə olunmaq üçün həkimlərə təhvil verilib. Digər şeylər arasında, onlar anormal dəyişikliklər üçün beyni yoxladılar. Meyit başsız basdırılıb. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Kürtenin mumiyalanmış başı ABŞ-də sona çatdı. O, Ripley's Believe It or Not sərgisində nümayiş olunur.
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ 1 2 3 4 Jenkins J. P. Peter Kurten // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France Peter Kürten // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.