Piraqallol

Piraqallol
Ümumi
Kimyəvi formulu	C₆H₆O₃
Molyar kütlə	126.11 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq	1.453 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	133-134 °S
Qaynama nöqtəsi	309 °S
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	87-66-1
PubChem	1057
ChEBI	16164
ChemSpider	13835557

Piraqallol — (pirogallol turşusu, 1,2,3-trihidroksibenzol) – üzvi birləşmə, kimyəvi formulası C₆H₆O₃ olan üç atomlu fenoldur.

Tarixi

Piraqallol ilk dəfə 1850-ci ildə Frederik Skor Arçer tərəfindən istifdə edilmişdir

Fiziki xassələri

Piraqallol rəngsiz, havada saxlandıqda isə rəngi get-gedə qonurlaşan, iynəvarı parlaq kristal maddədir. Maddə sıx bağlanan qaranlıq bir şüşə qabda saxlanılmalıdır.

Sənaye sintezi gall turşusunun pirolizi(dekarboksilləşdirmə) yolu ilə həyata keçirilir.

Piroliz nəticəsində əldə edilən pirogallol əriməsi, əlavə təmizlənmədən texniki məqsədlər üçün uyğundur. Digər fenollarla birlikdə daş kömürün çevrilmə məhsullarından alına bilər.

Kimyəvi xassələri

Piraqallol efirlərdə, suda, etanolda, qələvidə yaxşı, xloroformda və benzolda pis həl olunur. Fenolların xüsusiyyətlərini göstərir, yüngül oksidləşməyə malikdir.

Piroqallol və qələvi məhlulu oksigeni kəmiyyətcə və tez udur, bu da analitik kimyada qaz analizi üçün istifadə olunur. Güclü bir bərpa edici maddə olduğundan gümüş və qızıl duzlarını aktiv şəkildə bərpa edir. Hidrogen peroksid, natrium yodat, dəmir duzları və digər oksidləşdirici maddələrlə oksidləşdikdə, piroqallol purpurogallin əmələ gətirir. Hallogenləşmə, sulfolaşma və s. elektrofil əvəzetmə reaksiyalarına daxil olur. Məsələn, bromlaşdırma reaksiyası zamanı bromla karbon dörd xloriddə piroqallol 4,5,6-tribromopiroqallol əmələ gətirir; bromun miqdarı çox olarsa, reaksiya zamanı 1,2,6,6-tetrabromin-1-sikloheksen-3,4,5-trion alınacaq.

Tətbiqi

Xəz və saç boyamaq üçün istifadə olunan boyaların sintezi üçün istifadə olunur.

Toksikliyi

Siçanlar üçün, yarım ölümcül doza ağızdan tətbiq olunduqda 0,57 q / kq-dır. Dəri ilə təmasda dermatoza səbəb olur.

Mənbə

1. Большая Российская энциклопедия, 1998. — Т. 5
2. Общая органическая химия, пер. с англ.. т. 2, M., 1982, с. 276