Pornokratiya

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Pornokratiya (q.yun. πόρνηfahişə sözündən; zina + κράτος — hakimiyyət), azğınların / fahişələrin hakimiyyəti / dövrü (it. pornocrazia romana, governo delle prostitute; lat. saeculum obscurum — gizli, qaranlıq əsr) — papa tarixində dövr (X əsrin birinci yarısı), hansı ki 904-cü ildə papa seçilən III Sergidən başlamış və XII İoannın 963-cü ildə vəfatına qədər 60 il ərzində davam etmişdir (digər məlumata görə XI İohan ölümünə qədər, yəni 30 il ərzində).

Bu müddət ərzində Roma pontifikləri Teoflikatlar adlı qüdrətli zadəgan ailənin güclü təsiri altında qalmışdılar. Ailə Roma konsolu və Tuskul komiti Teoflikat, onun azğınlar adını qazanmış həyat yoldaşı Feodora və onların qızı Maroziyadan ibarət idi, sonradan bura Maroziyanın oğlu II Alberix də qoşuldu. Tarixçinin yazdığı kimi, "bu zəngin, nüfuzlu və hakimiyyətə susamış qadınlar papa taxt-tacına öz dostları, qohumları və aşiqlərini qoyurdular. Onların xoşlarına gəlməyən papaları heç bir maneə olmadan devirdilər, aradan götürürdülər"[1].

Bu dövrə aid əksər orta əsr dəliləri kifayət qədər qərəzkardır, çünki papanın siyasi əleyhdarları tərəfindən yaradılmışdılar. Bununla belə, hətta Roma-Katolik kilsəsinin rəsmi tarixi qəbul edir ki, bir neçə on illiklər ərzində pozğun həyat tərzi ilə fərqlənən çox sayda papa dəyişib və onlar Teoflikatlar klanı tərəfində təyin və idarə olunurdular.

Xarakteristikası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

X əsrin birinci yarısında Romada real hakimiyyət Teoflikatlar ailəsinin nümayəndələrinə məxsus idi. Papa dövlətini Teoflikat idarə edirdi, onun konsul, duks, baş komandan (magister militum)[2] və papa IV Benediktin dövründə (900—903) papanın xəzinədarı[3] kimi tituları var idi. Tezliklə ailə dəstəyindən istifadə edərək III Sergi papa oldu.

  1. "Гергей Е. История папства. Папство в раннем средневековье (VIII—XI века)". 2008-05-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-08.
  2. "Козлов Максим, свящ., Огицкий Д. П. Православие и западное христианство. Римско-католическое учение о власти папы над церковью". 2013-10-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-08.
  3. Teoflikatın mənşəyi tam məlum deyil, ehtimal olunur ki onun alman və ya bizans kökləri var idi. Romanın hərbi qüvvələrinə komandanlıq edirdi. Onun adı ilk dəfə 901-ci ildə Roma senatoru və Müqəddəs Roma İmperiyasının imperatoru Lüdovik Provansın vəkili kimi çəkilir.