Proloterapiya

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Proloterapiya və ya Qeyri-cərrahi müalicə metodu və ya proliferativ müalicə — həmçinin qeyri-cərrahi liqament və vətər rekonstruksiya və regenerativ oynaq inyeksiyası kimi də tanınır, orqanizmin sağalma prosesini stimulyasiya edərək zədələnmiş və ağrılı oynaqları və birləşdirici toxumanı gücləndirir və bərpa edir.

Haqqında[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bu ona əsaslanır ki bağlar və vətərlər gərilir və ya cırılır, bu zaman onlar oynağın qeyri-stabil olmasına və ağrılı olmasına səbəb olur. Proloterapiyanın nadir bacarığı onun birbaşa qeyri-stabilliyin səbəbinə təsir etməsi, zəifləmiş nahiyəni bərpa edir və yeni kollagen toxuma hazırlayaraq oynağın davamlı olaraq stabilizasiyası ilə nəticələnir. Oynaq stabilləşdikdə ağrı itir. Ənənəvi cərrahi yanaşmaların daha çox riskləri vardır və oynaq stabilizasiyasını poza bilirlər. İltihab əleyhinə və ya ağrıkəsici dərman müvəqqəti ağrını kəsir.

Təsir mexanizmi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Proloterapiya orqanizmin təbii sağaldıcı mexanizmlərini stimulyasiya edərək zəifləmiş nahiyyədə toxumanı yeniləyir. Bu birbaşa zədə nahiyyəsinə inyeksiya edilməsi ilə aparılır. Yeridilən iynə vasitəsi ilə yaradılan zəif mikrobsuz iltihab yeni və sağlam bağ və ya vətər liflərinin yaranması nəticəsində zəifləmiş strukturlar möhkəmlənir. Bir neçə dəfə bu prosesin təkrar edilməsi həmin nahiyədə toxumanın təbii möhkəmliyini bərpa etməsinə səbəb olur.

Növləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Hipertonik şəkərli məhlul ilə
  • Trombositlərlə zəngin plazma ilə
  • Kök hüceyrə ilə

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Proloterapiya/skleroterapiya e.ə 500 illərin əvvəlində Roman əsgərlərinin çiyin oynağının dislokasiyaları və zədələnmələri zamanı isti dəmirlə mülicə edilərək çiyin oynağında zədələnmiş və cırılmış bağların, liqamentlərin sağalması üçün istifadə edilib. Tibb sahəsində böyük inkişafı fibroz toxumanı möhkəmləndirən və yenisini yaradan, zədələnmiş toxumada çapıq toxuma yaranmasından üstün olaraq normal kollagenin yaranmasını təmin edən təkmilləşmiş müasir metodların istifadəsinə gətirib çıxardı. E.ə 400-cü illər ərəfəsində Hippokrat varikoz damarların müalicəsini zamanı venaların skleroterapiyasını "silindr formalı dəmir instrument"-dən istifadə edərək izah edib. Venaların skleroterapiya ilə inyeksiyası ilk dəfə 1623-cü ildə qeydə alınıb, lakin venaların, disk yırtıqlarının və hemmoroidlərin skleroterapiya inyeksiyası ilə müasir müalicəsi 1900 illərin əvvəllərinə təsadüf edir. Məşhur həkim ortipedist Earl Gedney 1940 və 1950-ci illərdə öz cərrahi təcrübələrini azaltdı, onları oynaqlara inyeksiya etməklə evəz etməyə başladı və ömrünün qalan hisssəsini bu metod üzrə araşdırma aparmağa və məqalələr yazmağa sərf etdi. Eləcə də doktor George Hackett, həkim Gustav Hemwall ilə birgə bu inyeksiyon müalicə haqqında kitab yazdı. Hər ikisinin, Gedney və Hackett-in işləri hələ də həkimlərin treninqində, öyrədilməsində istifadə edilir. Regenerativ tibbdə nailiyyətlər daha yaxşı məhlulların; Trombositlərlə Zəngin Plazma (PRP) (böyümə faktoru tərkibli məhlullar), kök hüceyrə kimi inyeksion məhlulların bu metodda tətbiq edilməsinə gətirib çıxardıb.

Faydası[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Degenerativ disk xəstəlikləri də daxil olmaqla bel ağrıları və sakro-iliak oynağı burxulmaları/disfunksiyası , boyun ağrıları;
  • Diz ağrıları;
  • Dizdə mensk cırılmaları;
  • Bilək və ya əl ağrıları;
  • Osteoartirit;
  • Çiyin ağrıları;
  • Dirsək ağrısı;
  • Qolf və tenisçi dirsəyi;
  • Plantar fasiit və ayaq ağrıları;
  • Topuq ağrısı və burxulmaları;
  • Pubis osteit;
  • Piriformis sindromu;
  • Temporal mandibulyar oynaq sindromu və ya digər əzələ-oynaq ağrı və zədələnmələri.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]