Qırğızıstandakı ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatı (UNESCO) Ümumdünya irsi obyektləri 1972-ci ildə qurulan UNESCO Ümumdünya irsi konvensiyasında da təsvir edildiyi kimi mədəni və ya təbii irs üçün vacib yerlərdir. Bu siyahıda Qırğızıstandakı Ümumdünya irsi obyektlərin siyahısı və İlkin siyahıdakı obyektlər verilmişdir.

Cədvəl[redaktə | mənbəni redaktə et]

Cədvəl müvafiq sütunun üstündəki hissəsini vuraraq sütuna; yer, sahə və il sütunları üçün alfasayısal olaraq; yer sütunu üçün tərəf dövlət tərəfindən; və kriteriyalar sütunu üçün meyarlar növünə görə sıralanır. Transsərhəd ərazilər aşağıda sıralanır.

  • Obyekt – obyektin adı.[1]
  • Yer – regional və ya əyalət səviyyəsindəki bölgə ilə müşaiyyət olunan ölkəyə görə sıralanır. Çoxmillətli və ya çox regionlu obyektlər olduqda, adlar əlifba sırası ilə sıralanır.
  • Tip / Kriteriya – Ümumdünya irsi komitəsi tərəfindən təyin olunmuşdur.[2]
  • Sahə – hektar və akrla. Verilməyən dəyər, UNESCO tərəfindən heç bir məlumatın yayımlanmadığını göstərir.
  • İl – obyektin Ümumdünya irsi siyahısına yazıldığı tarix.
  • Təsvir – mövcud olduqda təhlükə altında olan bir obyekt kimi seçilmə səbəbləri də daxil olmaqla obyekt haqqında qısa məlumat
  * Trans-sərhəd obyekt

Obyektlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ərazi Şəkil Yer Kriteriya Area

Hektar (akr)

İl Təsviri
Süleyman dağı Oş vilayəti,
40°31′52″ şm. e. 72°46′58″ ş. u.
Mədəni: (iii), (iv) - 2009 [3]
İpək yolu: Çanqan-Tyan-Şan dəhlizinin marşrutlar şəbəkəsi* 34°18′16″ şm. e. 108°51′26″ ş. u. Mədəni: (ii), (iii), (v), (vi) 2014 İpək yollarının 5000 km-lik bir hissəsini əhatə edən mülk, tarixi yaşayış yerləri, saraylar, məbədlər, yollar, istehkamlar, türbələr və digər tikililəri özündə cəmləşdirən dəhliz Çindəki Çanqandan Qazaxıstanın Yeddisu şəhərinə qədər uzanır.[4]
Qərbi Tyna-Şan* 34°18′16″ şm. e. 108°51′26″ ş. u. Təbii: (vii), (viii, (ix), (x) 2016 Tyan-Şan dağ silsiləsi sisteminin qərb hissəsində müxtəlif mənzərələr və yüksək dərəcədə biomüxtəliflik mövcuddur.[5]

İlkin siyahı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ərazi Şəkil Yer Kriteriya Area

Hektar (akr)

İl Təsviri
Saymaluu-Taş Cəlalabad vilayəti,
41°10,84′ şm. e. 73°48,84′ ş. u.
Mədəni: (iii), (iv), (vi) - 2001 [6]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "World Heritage List". UNESCO. 14 March 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 May 2010.
  2. "The Criteria for Selection". UNESCO. 2 September 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 September 2011.
  3. "Sulaiman-Too Sacred Mountain". UNESCO. 2019-03-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 iyul 2021.
  4. "Silk Roads: the Routes Network of Chang'an-Tianshan Corridor". UNESCO. 2018-07-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 iyul 2021.
  5. "Western Tien-Shan". UNESCO. 2021-10-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 avqust 2016.
  6. "Saimaly-Tash Petroglyphs". UNESCO. 2007-02-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 iyul 2021.