Qırmızı nöqtəli ayıca
| Qırmızınöqtəli ayıca | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Utetheisa pulchella | |||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||
| Elmi təsnifat | |||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||
| Elmi adı | |||||||||||||||||||
| Utetheisa pulchella Linnaeus, 1758 | |||||||||||||||||||
| Mühafizə statusu | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Qırmızınöqtəli ayıca (lat. Utetheisa pulchella) — pulcuqluqanadlılar dəstəsinə aid nadir növ.
Qısa təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qanadları açılmış halda 38-40 mm-dir. Ön qanadları sarımtıl-ağdır, bəzən ağ rəngdə olur. Üzərində səpələnmiş halda kiçik qara nöqtələr və onların arasında bir qədər iri qırmızı nöqtələr var. Qanadların zirvəsində aypara şəklində qara rəngli ləkə, onun altında aşağıya doğru 6 ədəd qara rəngli kiçik nöqtələr düzülmüşdür. Arxa qanadlar tamam ağdır, ətrafı qara rənglə haşiyələnmişdir, haşiyənin yuxarı və orta hissəsi enlidir. Qanadın kənarlarında olan saçaqlar ağdır. Başı və döşü sarımtıl-ağ rəngdədir. Qarıncığı ağdır, azacıq tutqundur.[1]
Arealı və sayı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rusiya və Avropanın cənubunda, Azərbaycanda isə Kür-Araz düzənliyində, Abşeronda və Talışın dağ-səhralığında yayılmışdır. Abşeronda 5, Talışda 10 kəpənəyi tutulmuşdur.
Yaşayış yeri və həyat tərzi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Düzən və dağ-səhra biotoplarında yaşayır. Həyat tərzi öyrənilməmişdir. Kəpənəyi may-oktyabr aylarında uçur. Tırtılı may-iyunda və payızda bağayarpağı, heliotrop, yaddaş çiçəyi, qızartıotu və digər ot bitkiləri üzərində yaşayır. Bir nəsil verir.[2]
Məhdudlaşdırıcı amillər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yaşadığı biotopların əkin üçün istifadə olunması, həvəskar kolleksiyaçılar tərəfindən toplanması.
Qorunması üçün qəbul olunmuş tədbirlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rusiya Federasiyasının Qırmızı kitabına daxil edilmişdir. Yaşayış yerlərində yasaqlıq təşkil etmək, biologiyasını ətraflı öyrənmək, süni surətdə artıraraq təbiətə buraxmaq lazımdır.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Ламперт К., Холодковский Н. Атлас Бабочек и гусениц Европы и отчасти Русско-Азиатских владений. С. Петербург, изд. А.Ф.Деврiена, 1913, с. 359.
- Azərbaycan Respublikasının "QIRMIZI KİTABI", II cild, Fauna, Bakı 2013