Qızılağacyarpaq irqa

Qızılağacyarpaq irqa
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Gavalıkimilər Triba: Maleae Yarımtriba: Malinae Cins: İrqa Növ: Qızılağacyarpaq irqa
Beynəlxalq elmi adı
Amelanchier alnifolia M.Roem., 1847
Şəkil axtarışı ITIS   25109 NCBI   32219 EOL   411731

Qızılağacyarpaq irqa (lat. Amelanchier alnifolia) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇rqa cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Şimali Amerikada təbii halda yayılmışdır. 1800-cü ildən mədəni florada rast gəlinir. XIX əsrdə Avropada İngiltərədə geniş becərilir.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 10 m-ə çatan, yarpağı tökülən kol və ya çox böyük olmayan ağacdır. Yarpaqları yumurtavari və ya dairəvi 2-5 sm uzunluğunda, 1-4,5 sm enindədir. Meyvəsi 0,5-2 sm uzunluğundadır. Çiçəkləri ağ, 2-3 sm diametrində, 3-20 ədəd olmaqla yazın əvvəlində çiçəkləyir. Çiçəkləməsi 7-12 gün davam edir. Meyvəsi alma formalı, bənövşəyi, 5-15 mm diametrində, yayın əvvəlində yetişir. Toxumu qəhvəyi rəngli, 2-3 ədəd 4-5 mm uzunluğunda, 3 mm enində oval hamardır.

Ekologiyası

Əsasən çay qırağlarında rütubətli qayalıqlarda, meşələrdə işıqlı kölgəli ərazilərdə enliyarpaq meşələrdə bitir.

Azərbaycanda yayılması

Azərbaycanda parklarda, bağlarda bəzək bitkisi kimi mədəni şəraitdə becərilir.

İstifadəsi

Yaşıllaşdırmada tək qrup əkinlərində dekorativ bitki kimi istifadə edilir.