Qətərin HƏMAS-a dəstəyi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Qətərin HƏMAS-a dəstəyi — Qətər dövlətinin Fələstinin HƏMAS silahlı təşkilatına dəstəyi. Qətər HƏMAS-ın əsas maliyyə dəstəkçisi və müttəfiqidir. Qətər HƏMAS-a 1,8 milyard dollardan çox vəsait köçürmüşdür.[1][2] 2012-ci ildə HƏMAS lideri Xalid Məşəl Suriyadan Qətərə köçəndə Qətər HƏMAS partiyasının rəhbərliyinə ev sahibliyi etmişdi.[3] HƏMAS-ın hazırkı rəhbəri İsmayıl Həniyə 2016-cı ildən Dohada yaşayır.[4] Qətər HƏMAS-ın ən mühüm maliyyə dəstəkçisi və xarici müttəfiqi adlandırılmışdır.[5][6]

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

2007-ci ildə qruplaşma Fələstin İdarəsini Qəzzə zolağından devirdikdən sonra Qətər Türkiyə ilə birlikdə HƏMAS-ı dəstəkləyən yeganə ölkə idi.[3] 2008-ci və 2009-cu illərdə Xalid Məşəl Doha Sammitinə dəvət olunmuş, burada o zamankı Qətər əmiri Həməd ibn Xəlifə Sani ilə yanaşı oturmuş, Sani İsrailin Qəzzəyə qarşı müharibəsində İsrailin vurduğu ziyanı bərpa etmək üçün 250 milyon dollar vəd etmişdir. Bundan sonra HƏMAS və Qətər arasındakı əlaqələr möhkəmlənmişdir. Bu hadisələr Qətərin "Fələstin məsələsində" əsas oyunçuya çevrilməsinə səbəb olmuşdur. Qətər Qəzzənin blokadasını ədalətsiz və əxlaqsız adlandırmışdır. Bundan sonra Qəzzədə yerləşən HƏMAS hökuməti, o cümlədən keçmiş baş nazir İsmayıl Həniyə Qətərə "şərtsiz" dəstəyə görə təşəkkür etmişdir. O vaxtdan bəri Qətər müntəzəm olaraq HƏMAS-a siyasi, maddi, humanitar və xeyriyyə yardımı verməyə başlamışdır.[7]

2012-ci ildə Həməd ibn Xəlifə Sani HƏMAS-ın hakimiyyəti altında Qəzzəyə səfər edən ilk dövlət başçısı olmuşdur. O, yenidənqurma məqsədləri üçün 400 milyon dollar yığmağa söz vermişdir.[8] Mənbələrdə qeyd edilmişdir ki, HƏMAS-ı müdafiə etmək Türkiyə və Qətər üçün siyasi cəhətdən faydalıdır, çünki Fələstin məsəsləsi öz ölkəsində vətəndaşları arasında xalq tərəfindən dəstək alır.[9]

7 oktyabr 2023-cü ildə HƏMAS-ın İsrailin cənubuna qəfil hücumundan və HƏMAS–İsrail müharibəsi müharibəsinin başlamasından sonra Qətərin Dohada HƏMAS siyasi ofisinə ev sahibliyi etməsi daha çox diqqət mərkəzində olmuşdur. Dohada Qətərin Baş naziri Şeyx Məhəmməd bin Əbdülrəhman Sani ilə birlikdə mətbuata açıqlama verən ABŞ dövlət katibi Entoni Blinken "HƏMAS ilə hər zamanki kimi iş ola bilməz" demişdir.[10][11][12]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Ehl, David. "Who is Hamas? Who supports Hamas? What you need to know". Deutsche Welle. May 15, 2021. November 14, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 26, 2023.
  2. ↑ "Qatar, Iran, Turkey and beyond: The galaxy of Hamas supporters". France 24 (ingilis). 2023-10-14. 2023-10-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-15.
  3. ↑ 1 2 Gidda, Mirren. "Hamad Still Has Some Friends Left". Time. July 25, 2014. April 14, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 26, 2023.
  4. ↑ "Shadowy Hamas official with ties to Iran tapped to lead Gaza". The Times of Israel. 29 October 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 December 2016.
  5. ↑ "Who is Hamas? Who supports Hamas? What you need to know". Deutsche Welle. May 15, 2021. November 14, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 26, 2023.
  6. ↑ "Hamas is feeling the pain of Qatar's crisis, and is looking to Egypt for help". Los Angeles Times. June 19, 2017. November 21, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 26, 2023.
  7. ↑ "Hamas Ties to Qatar Have Cost". April 22, 2013. June 16, 2016 tarixində arxivləşdirilib.
  8. ↑ Black, Ian; Sherwood, Harriet. "Qatari emir's visit to Gaza is a boost for Hamas". The Guardian. October 23, 2012. October 19, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 26, 2023.
  9. ↑ Levs, Josh. "Which Mideast power brokers support Hamas?". CNN. August 6, 2014. October 20, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 26, 2023.
  10. ↑ Pamuk, Humeyra; Mills, Andrew; Lewis, Simon; Pamuk, Humeyra. "Blinken tells Arab leaders 'no more business as usual' with Hamas". Reuters (ingilis). 2023-10-13. 2023-10-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-26.
  11. ↑ "Hamas Qatar office in spotlight as Gaza war intensifies". France 24 (ingilis). 2023-10-19. 2023-10-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-26.
  12. ↑ Hudson, John. "U.S., Qatar to revisit Doha's ties to Hamas after Gaza hostage crisis". Washington Post (ingilis). 2023-10-26. ISSN 0190-8286. 2023-10-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-27.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Qətərin_HƏMAS-a_dəstəyi&oldid=7378635"