Qafqaz böyürtkəni

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Qafqaz böyürtkəni
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Qafqaz böyürtkəni (lat. Rubus caucasicus) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin moruq cinsinə aid bitki növü.

Ümumi yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rusiya (Dağıstan) və Türkiyədə təbii yayılma sahələri vardır.

Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Quba (Qonaqkənd), Qusar, Zaqatala, Balakən rayonlarında dərə və meşə kənarlarında yayılmışdır.

Statusu[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azərbaycanın nadir bitki növüdür. LC.

Bitdiyi yer[redaktə | mənbəni redaktə et]

Aşağı və orta dağ qurşağında meşəliklərdə yayılmışdır.

Təbii ehtiyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azərbaycanda arealı geniş deyildir.

Bioloji xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təbiətdə 2 m-ə qədər hündürlüyü olan koldur. Birillik budaqları silindirvari, yerə əyilmiş, üzəri müxtəlif tikanlı, sarımtıl vəzilidir. Yarpaqları üçər və beş yarpaqcıqdan ibarətdir. Yarpaqcıqlar üçtdən yaşıl, altdan keçətüklü, ucdan tərs yumurtavarı, qidəsi ürəkvarı, ucu şiş, uzun, yanındakılar qısa saplaqlı, enli, tərs yumurtavarıdır. Çiçək qrupu uzunsov, çoxçiçəkli salxımdır. Kasayarpağı sivri uclu, meyvə vaxtı içəriyə yapışmışdır. Ləçəkləri iri və ağdır. Meyvəsi qara, enli, yumurtavari, 2-2,5 sm diametrindədir. Kasayarpaqları meyvələrində yapışıq, bəzən aşağıya əyilmişdir. Ləçəkləri iri, kənara əyilmişdir. Erkəkcikləri sütuncuqların uzunluğuna çatır. Yumurtalığı tükcüklüdür. Mayda çiçəkləyir, iyulda isə meyvə verir.

Çoxalması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təbiətdə generativ və vegetativ yolla çoxalır.

Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir.

Becərilməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mədəni halda Nəbatat bağlarında becərilir.

Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qəbul edilmiş qoruma tədbiri yoxdur.

Zəruri qoruma tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azərbaycanın "Qırmızı Kitab"ına daxil edilməsi zəruridir.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]