Qafqaz rododendronu
| Qafqaz rododendronu | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Taxus baccata | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| Elmi təsnifat | |||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Elmi adı | |||||||||||||||||
| Taxus baccata L. | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Ümumi yayılması[redaktə | əsas redaktə]
Rusiya (Dağıstan, Şimali Osetiya, İnquşetiya, Kabardin-Balkar və Karaçay-Çerkeziya), Türkiyə, Qafqazda (Gürcüstan və Ermənistan - Həmzəçimən) təbii arealı vardır.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | əsas redaktə]
Böyük Qafqazda (Azərbaycanın daxilində) Zaqatala və Balakən rayonlarında dəniz səviyyəsindən 2200 m hündürlükdə bitir.
Statusu[redaktə | əsas redaktə]
Azərbaycanın nadir bitkilərindəndir. CR B1ab (ı,ıı,ııı,ıv,v)
Bitdiyi yer[redaktə | əsas redaktə]
Rütubətli yamaclarda yayılmışdır.
Təbii ehtiyatı[redaktə | əsas redaktə]
Təbii halda Azərbaycanda arealı çox geniş deyildir
Bioloji xüsusiyyətləri[redaktə | əsas redaktə]
Qafqaz rododendronunun hündürlüyü 1-1,5 m-ə qədər olur. Dəniz səviyyəsindən 1600–3000 m hündürlüklərdə yayılmışdır. Gövdəsi sürünən, tünd qonur qabıqlıdır. Yarpaqları uzunsov-oval, alt tərəfi sıx, qısa, narıncı tükcüklərlə örtülmüşdür. Çiçəkləri çətirvarı çiçək qrupuna yığılmış, çiçək tacının diametri və uzunluğu 3 sm-ədək, sarımtıl-ağ, ağızcığında yaşıl və ya qırmızımtıl nöqtəlidir. Çiçək tacının rəngi təmiz ağdan açıqsarı və ya açıqçəhrayı rəngə qədər ola bilir. Qutucuğu uzunsovdur. Qafqaz rododendronu balverən bitkidir.
Çoxalması[redaktə | əsas redaktə]
Generativ və vegetativ yolla çoxalır
Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri[redaktə | əsas redaktə]
Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir.
Becərilməsi[redaktə | əsas redaktə]
Mədəni halda becərilir.
Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri[redaktə | əsas redaktə]
Azərbaycanın "Qırmızı kitabı"na daxil edilmisi zəruridir.
Zəruri qoruma tədbirləri[redaktə | əsas redaktə]
Yasaqlıqların yaradılması vacibdir.
Ədəbiyyat[redaktə | əsas redaktə]
- Деревья и кустарники СССР. т.5. 1960;
- Azərbaycanın "Qırmızı" və "Yaşıl kitabları"na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları. 1996;
- Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008.
Məlumat mənbəsi[redaktə | əsas redaktə]
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.