Qanlı şəlalə
| Qanlı şəlaləsi | |
|---|---|
| Blood Falls | |
 | |
| Yerləşməsi | |
| 77°43′38″ c. e. 162°16′15″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Antarktida |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Qanlı şəlalə[1] — qan-qırmızı dəmir oksidli axar olaraq Taylor buzlağından çıxaraq quru Mak-Medro dərəsinə axır.
Dəmirlə zəngin olan duzlu su kiçik çatdan çıxır. Şəlalənin mənbəyi 400 metr dərinlikdə yerləşən buzaltı göldür. Bu göl dağ arası dərələrin dəniz suyu ilə dolması nəticəsində əmələ gəlir. Bu göl təxmini olaraq 4-1,5 mln il öncə buz qatının altında qalmışdır[2]. Göl suyunun duzluğu okean suyunun duzluğunu 10 dəfə üstələyir. Bu səbəbdən su hətta –10 °C temperaturda belə göl donmur.
Qırmızı su mənbəyi 1911-ci ildə avstraliyalı Tomas Teylor tərəfindən kəşf edilmişdir. İlk əvvəllər suyun qırmızı olması Qırmızı yosunla əlaqəli olması düşünülsə də sonradan paslanmış dəmir olması müəyyən edilmişdir. Göldən axan su qrunt tərkibində olan dəmirin oksidləşməsi nəticəsində əmələ gəlir.
Aşkarlanan ekosistemlər[3] Mars və Yupiterin peyklərində olan okeanlarda həyatın olmasını deməyə imkan verir.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ ScienceDaily. "Explanation Offered For Antarctica's 'Blood Falls'". 05.11. 2003. 2012-04-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-03-30. (ing.)
- ↑ membrana.ru. "Qanlı şəlalə dünyada buzlaşmanın öyrənilməsində böyük rol oynayır". 17.04.2009. 2012-04-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-03-30.
- ↑ RİA Ekologiya Xəbərləri. "«Qanlı şəlalə» Antarktidada qədim mikroblarının gizlənc yeridir". 17.04.2009. 2012-04-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-03-30.