Qaraca arıquş
Qaraca arıquş | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||||
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Qaraca arıquş |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Qaraca arıquş (lat. Periparus ater) — Arıquşları fəsiləsinin Periparus cinsinə aid quş növü.
Xarakterik morfoloji əlamətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bel tərəfi zeytuni-boz, qanadları və quyruğu qonur-boz, başı və döşünün yuxarısı qara, yanaqları ağ, qarnı və bədəninin yanları oxraya çalan ağımtıldır. Dişi fərd erkəkdən azca kiçikdir [3][4][5][6].
Kateqoriyası və statusu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çoxsaylıdır.
Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Avropa, Asiya və Şimal-qərbi Afrikada yayılıb. Azərbaycanda isə dağ və dağ-meşə qurşaqlarında, bağ və parklarda yayılıb[7][8][9][10].
Növdaxili müxtəlifliyi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Politipik növdür. Dünyada 20-dən çox, Azərbaycanda isə 2 yarımnövü (P. a. michayloüskii, Boqd., 1879; P.a. qaddi Zarudny, 1911) yayılıb[11][12][13][14].
Yaşayış yeri və həyat tərzi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Palıd və fıstıq meşələrində, dağ yamaclarında və bağlarda, dağ çayı vadilərində yaşayır. Oturaq quşdur.
Qida spektri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Entomofaqdır. Əsasən həşəratlar və onların sürfələri ilə qidalanır. Bəzən giləmeyvələrlə də qidalanır. Yemini ağaclardan, yerdən və otların üstündən əldə edir[15][16][17][18].
Təbii düşmənləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Məlum deyil.
Cinsi statusu və çoxalma xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
ildə 2 dəfə yuvalayır. Yuvanı ağac koğuşlarında qurur. Yuvada 7-11 yumurta olur. Kürtyatma 13-14 gün çəkir[19][20][21][22].
Növün fenologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sürü halında yaşayırlar, qışda dağətəyi və düzənliklərə köçüb gedirlər. Lələkdəyişməsi iyul ayından sentyabradək davam edir[23][24][25][26].
Reproduktivliyi[redaktə | mənbəni redaktə et]
İldə iki dəfə yuvalayır, 7–11 yumurta verir.
Xromosom göstəriciləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Məlum deyil.
Sayı və limit faktorları[redaktə | mənbəni redaktə et]
Limit faktoru bu quşların yaşayış yerlərinin təbii fəlakətin və antropogen amillərin təsirlərinə məruz qalmasıdır.
Biosenozdakı rolu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Təbiətdə zərərli həşəratların tələf edilməsində xeyirlidir.
İnsan həyatında rolu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Elmi əhəmiyyətlidir, kolleksiya obyektidir.
Qəbul olunmuş və qəbul edilməsi vacib mühafizə tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Avropa mühafizə statusuna və Bern konvensiyasına daxildir.
Növün qeydiyyat göstəriciləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Elmi fondlarda kolleksiyası saxlanır. Muzeylərdə nümayiş etdirilir.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1999.
- ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ Q.T. Mustafayev. N.A. Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, 316 s.
- ↑ D.Q. Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu, Bakı, 2000, s. 177–178.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954, ст. 110-111.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990, ст. 344–352.
- ↑ Q.T. Mustafayev. N.A. Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, 316 s.
- ↑ D.Q. Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu, Bakı, 2000, s. 177–178.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954, ст. 110-111.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990, ст. 344–352.
- ↑ Q.T. Mustafayev. N.A. Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, 316 s.
- ↑ D.Q. Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu, Bakı, 2000, s. 177–178.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954, ст. 110-111.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990, ст. 344–352.
- ↑ Q.T. Mustafayev. N.A. Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, 316 s.
- ↑ D.Q. Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu, Bakı, 2000, s. 177–178.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954, ст. 110-111.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990, ст. 344–352.
- ↑ Q.T. Mustafayev. N.A. Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, 316 s.
- ↑ D.Q. Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu, Bakı, 2000, s. 177–178.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954, ст. 110-111.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990, ст. 344–352.
- ↑ Q.T. Mustafayev. N.A. Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, 316 s.
- ↑ D.Q. Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu, Bakı, 2000, s. 177–178.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954, ст. 110-111.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990, ст. 344–352.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Q.T. Mustafayev. N.A. Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, 316 s.
- D.Q. Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu, Bakı, 2000, s. 177–178.
- Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954, ст. 110-111.
- Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990, ст. 344–352.