Qaralama:Varvarovski körpüsü
| Varvarovski körpüsü | |
|---|---|
| ukr. Варварівський міст | |
 | |
| Keçid | dəmioryolu üçün |
| Üslubu | Aşırımlı körpü |
| Material | dəmir-beton |
| Uzunluğu | 750,7 metr |
| Memar | N. Kolokolov |
Varvarovski körpüsü — Rəsmi olaraq Cənubi Buq körpüsü adlanır. Varvarovskaya adlanan ərazidə inşa edilmiş Cənubi Buq çayı üzərində inça edilən bir körpüdür. Varvarovka ilə Nikolayevin qalan hissəsini birləşdirir.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Nikolayevdə Cənubi Buq üzərindən keçən ilk üzən körpü 1827-ci ildə inşa edilmişdir. Onun haqqında məlumatlar, günümüzə qədər gəlib çatmamışdır. Onun yerinə 1856-cı ildə Böyük Vətən müharibəsinə qədər mövcud olan yeni körpü tikilir. Onun su üzərində olan hissəsi ladin ağaclarının kötüklərindən ibarət idi, onların boyunca çarpaz taxta bərkitmələr və döşəmələr qoyulmuşdur. Sahillərə doğtu çaxma kötük estakadalar uzanırdı. Sol sahildə çayın dayaz hissəsi daş istinad divarları arasında torpaq bəndlə doldurulmuşdu. Keçidin səviyyəsi sudan bir metrdən yuxarı deyildi. Körpünün sualtı kötük hissələri lövbərlərə kəsiyi 22 millimetrdən 50 millimetrə qədər olan zəncirlərlə bərkidilmişdi. Körpünün uzunluğu 1 kilometrə yaxın, yolun hərəkət hissəsinin eni isə 6,25 metr olmuşdur.
Müharibədən sonra körpü əvvəlki formasına və eyni ox boyunca bərpa edilir. Yükün çəkisi 8 ton və sürəti 5 km/saat ilə məhdudlaşdırılan körpüdə birtərəfli hərəkət olub. Çay və dəniz nəqliyyatının keçməsinə icazə vermək üçün gündə 1 saata qədər davam edən 5-ə qaldırma vastəsi ilə ötürmə aparılırdı. Qış aylarında demək olar ki, hər il körpü fırtına və buzdan dağılır, nəqliyyatın hərəkəti bir həftə və ya daha çox dayanırdı.
1957-ci ildə yeni körpünün tikintisi Lenin mükafatı laureatı Lev Georgieviç Karelinin rəhbərliyi ilə 1 nömrəli “Mostostroy” trestinin 444 nömrəli “Mostotrain”inə (indiki “Mostootryad №73”dür – “Mostobud” ASC-nin bölmələrindən biridir) həvalə edilmişdir. Layihənin müəllifi Kiyevgiprotrans İnstitutunun baş mühəndisi Andrey Ananyeviç Karpaçovdur[1]. Varvarovski körpüsünün tikintisində Qara dəniz gəmiqayırma zavodunun, Qaldırıcı-nəqliyyat avadanlıqları zavodunun, Dəmir-beton zavodunun və digər Nikolayev müəssisələrinin işçiləri iştirak edirdilər.
1964-cü il iyulun 18-də körpü hərəkət üçün açılır, avqustun 27-də isə Dövlət Komissiyasına təhvil verilir.
1991-ci ilin iyul-oktyabr ayları arasında, körpünün qalırılıb-endirilən hissəsinin metal konstruksiyalı plitəsi və asfalt-beton örtüyü dəyişdirilir. 2001-2004-cü illərdə körpünün yol hərəkət hissəsinin təmiri işləri aparılmışdır.
2008-ci ildə Kiyevsoyuzşlyaxproekt layihə institutu körpünün təcili təmirinin zəruriliyini əsaslandıran və onun yenidən qurulması üçün görülməli olan tədbirləri əks etdirən bir rəy dərc edir. Maliyyə çatışmazlığı səbəbindən təmir işləri hələ də başa çatmamış olaraq qalır.
2018-ci ildə körpünün nəqliyyatın hərəkətini tam dayandırmaqla 9 ay müddətinə[2] təmirə bağlanması planlaşdırılır. Şəhər həyatı üçün adekvat alternativ hələ təmin edilməyib.
Unikallıq[redaktə | mənbəni redaktə et]
SSRİ-də ilk dəfə olaraq 65,4 m aralığında dəmir-beton dirəklərin əyri-xətti yerləşdirilməsi uğurla mənimsənilmişdir. Dirəklərin çəkisi 375 tondur. Dirəklər sahildəki dayaqlarda hazırlanır. İlk dəfə inventar metal qəlıblərdən istifadə edilmişdir. Kostruksiya qaldırıcılarından istifadə edərək, dirəklər üzən dayaqların üzərinə qaldırılır və aralığa çatdırılır.
Yerli körpü tikintisi praktikasında ilk dəfə olaraq, vibrasiyalı yolu ilə tökülən qarışığın qəliblərə tam yayılması təmin edilir. Uzunluğu 6 m-ə qədər olan bölmələr sentrifuqa üsulu ilə hazırlanmış və monolitik dəmir-beton birləşmələrdən istifadə edərək dərhal tam uzunluğuna qədər genişləndirilmişdir (əvvəllər boltlar ilə istifadə edilmiş flanşlı metal birləşmələrin əvəzinə). Tam uzunluqlu svayların orijinal sökülmə üsulu ilə sürülməsi, onları yerə birləşdirmək və uzatmaq üçün fasiləsiz iş aparmağa imkan vermişdir. Bununlada dalğıc işi minimuma endirilmişdir.
Cənubi Buq çayı üzərində körpünün tikintisi SSRİ Nəqliyyat Nazirliyinin nümunəvi tikinti layihələri siyahısına daxil edilmişdir. Saratov yaxınlığında Volqa çayı üzərindən o dövrdə Avropanın ən böyük körpüsünün və Kiyevdə Metro körpüsünün tikintisi zamanı əldə edilən tikinti təcrübəsi nəzərə alınıb.
Kostruksiya[redaktə | mənbəni redaktə et]
Cənubi Buq üzərindəki körpünün uzunluğu 750,7 m-dir. Ümumi uzunluğu torpaq sahəsindən keçən hissəsi ilə birlikdə 2 km-ə yaxındır. Körpünün eni 15,7 m, yolun hərəkət hissəsi 10,5 m, iki piyada səkisi 2,11 m-dir. Aşırımları 65,4 m olan 4 qabaqcadan daşımaq məqsədli hazırlanan dəmir-beton dirəkdən ibarətdir. Dəstəyin hündürlüyü - 3,4 m, eni - 3,25 m-dir. Yol hərəkət hissəsindəki plitənin qalınlığı 18 sm-dir.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Крыщенко Светлана. "Карпачев Андрей Ананьевич – автор проекта Варваровского моста в Николаеве". 2016-08-18. 2016-08-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-19.
- ↑ "Варваровский мост в Николаеве закроют на девять месяцев". Novosti-N (rus). 2018-08-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-10.