Qazaxıstanın hüquq-mühafizə orqanları

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Qazaxıstanın hüquq-mühafizə orqanları
Қазақстан полициясы
Qazaxıstan Daxili İşlər Nazirliyinin loqosu
Qazaxıstan Daxili İşlər Nazirliyinin loqosu
Ümumi məlumatlar
Ölkə
Yurisdiksiya Qazaxıstan
Yaradılma tarixi 23 iyun 1992
Əvvəlki qurum milisoner[d]
Tabelik Qazaxıstan Daxili İşlər Nazirliyi
Baş qərargah
Rəhbərlik
Nazir Yerlan Turqumbayev, Daxili İşlər Naziri
Rəsmi saytı mvd.gov.kz
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qazaxıstanda hüquq-mühafizə işlərinə Sovet dövründən praktik olaraq dəyişməz qalan Qazaxıstan polisi və məhkəmələri tərəfindən həyata keçirilir və ölkənin Milli Təhlükəsizlik Komitəsi, Daxili İşlər NazirliyiBaş Prokurorluq arasında bölüşdürülür. 1998-ci ilə qədər Qazaxıstan polisi "milis" adlanırdı.

Təşkilat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qazaxıstan polisi Daxili İşlər Nazirliyinin tabeliyindədir, Milli Təhlükəsizlik Komitəsi və Baş Prokurorluq isə müvafiq olaraq kəşfiyyat məlumatlarının toplanması və istintaqların aparılmasına cavabdehdir. 1992-ci ildən Qazaxıstan İnterpolun üzvü oldu. Onun hüquq-mühafizə orqanları Rusiya, Belarusiya, Özbəkistan, Ukrayna və Qırğızıstan hüquq-mühafizə orqanları ilə yaxından əlaqə saxlayır.

İnsan hüquqları[redaktə | mənbəni redaktə et]

ABŞ-nin Qazaxıstandakı səfirliyinin veb saytında qeyd olunur ki, 2004-2005-ci illərdə Qazaxıstanda insan hüquqları vəziyyəti "qənaətbəxş qalır" və "hökumət öz səlahiyyətlərindən sui-istifadə etməyə davam edir".[1] Freedom House müşahidəçi qrupu keçmiş Sovet dövlətini siyasi hüquqlara görə 6/7, vətəndaş azadlıqlarına görə isə 5/7 kimi qiymətləndirir (bu şkalada 7 ən aşağı, 1 isə ən yüksək qiymətdir) və onu "qeyri-azad" adlandırır. Human Rights Watch da daxil olmaqla müşahidəçilərin verdiyi məlumatlara əsasən, dekabrda keçirilən prezident seçkilərindən əvvəlki aylarda Qazaxıstanda siyasi özünüifadə hüququna məhdudlar tətbiq olunmuşdur.

MKİ-nin "World fact book" adlı kitabında yazılıb ki, Qazaxıstan həbsxanalarında yatan 76.000 məhkumdan 1300 nəfəri 1995-ci ildə vərəmdən vəfat etmişdir, üstəgəl həbsxanalarda sıxlıq və işçi personalının az olması problemləri də müşahidə olunur.[2] Dövlət tərəfindən həbsxana sisteminə edilən maliyyələşdirmə də kifayət etmir.[2]

Cinayətkarlıq səviyyəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qazaxıstan son illərdə cinayət artımından problemi ilə üzləşib, polis qüvvələri isə təchizatın azlığından və səmərəsizlikdən əziyyət çəkir, eyni anda 10.000 əhaliyə 50 cinayət işi düşür, onlar əksər hallarda şiddət və narkotik dövriyyəsi (xüsusən anaşa və tiryəkə rast gəlinir) ilə əlaqəli cinayətlər olur.

Korrupsiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Polis hüquq-mühafizə orqanı ölkədə korrupsiyaya ən çox uğramış sahələrdən biridir.[3]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "Supporting Human Rights and Democracy, Kazakhstan". Usembassy.kz (ingilis). 2007-09-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 июня 2020.
  2. 1 2 Report of the USA CIA World Fact Books, the United Nations Statistical Office (ing.)
  3. "Названы самые коррумпированные сферы Казахстана". kapital.kz (rus). 2020-07-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-10.