Qazaxıstan SSR Ali Soveti
Qazaxıstan SSR Ali Soveti (qaz. Қазақ КСР-нiң Жоғарғы Кеңесi), 16 dekabr 1991-ci ildən bəri Qazaxıstan Respublikası Ali Şurası[1] — ali qanunverici orqan. Beş il müddətinə ümumi, bərabər və birbaşa seçki hüququ ilə seçilir. 360 deputat sayı olan bir otaqdan ibarətdir.
Səlahiyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]1) Qazaxıstan SSR Ali Sovetinə və yerli Xalq Deputatları Sovetlərinə seçkilər təyin edir;
2) Qazaxıstan SSR Ali Sovetinin sessiyalarını çağırır[2];
3) Qazaxıstan SSR Ali Sovetinin daimi komissiyalarının fəaliyyətini əlaqələndirir;
4) Qazaxıstan SSR Konstitusiyasına əməl olunmasına nəzarəti həyata keçirir; Qazaxıstan SSR konstitusiyasına və qanunlarına uyğunluğu təmin edir;
5) rayon (şəhər) xalq məhkəmələrinə seçkilər təyin edir;
6) Qazaxıstan SSR qanunlarının şərhini verir;
7) yerli Xalq Deputatları Sovetlərinin fəaliyyətinə rəhbərlik edir;
8) Qazaxıstan SSR inzibati ərazi quruluşu məsələlərinin həlli qaydasını müəyyənləşdirir, sərhədlərini və bölgüsünü müəyyənləşdirir və dəyişdirir;
sahələr; rayonları, şəhərləri və şəhər rayonlarını təşkil edir; şəhərlərin tabeliyini qurur; rayonların, şəhərlərin, şəhərlərdəki rayonların, fəhlə qəsəbələrinin və digər yaşayış məntəqələrinin adını dəyişir;
9) ərazi bölgüsünü, şəhərlərdə şəhər və rayonların meydana gəlməsini, şəhərlərin tabeliyində dəyişikliyi, rayonların, şəhərlərin, şəhərlərin rayonların adının dəyişdirilməsini və digər yaşayış məntəqələrinin adlarının dəyişdirilməsini təsdiqləyir;
10) Qazaxıstan SSR Nazirlər Sovetinin, vilayət, şəhər (respublika tabeliyində olan şəhərlər) Xalq Deputatları Sovetlərinin, Xalq Deputatları Sovetlərinin Nazirlər Sovetlərinin qərar və sərəncamlarını qanuna uyğun gəlmədikləri təqdirdə ləğv edir;
11) Qazaxıstan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Diplomu ilə təltif edir; Qazaxıstan SSR-in fəxri adlarını təsis edir və verir;
12) Qazaxıstan SSR vətəndaşlığını qəbul edir; sığınacaq verilməsi məsələsinə qərar verir;
13) Qazaxıstan SSR məhkəmələri tərəfindən məhkum olunmuş vətəndaşları bağışlayır;
14) Qazaxıstan SSR-nin beynəlxalq müqavilələrini təsdiqləyir və ləğv edir;
15) Qazaxıstan SSR-in xarici dövlətlərdəki və beynəlxalq təşkilatlardakı diplomatik nümayəndələrini təyin edir və geri çağırır;
16) ona akkreditə olunmuş xarici dövlətlərin diplomatik nümayəndələrinin etimadnaməsini və geri çağırılmasını qəbul edir;
17) Qazaxıstan SSR Konstitusiyası və qanunları ilə müəyyən edilmiş digər səlahiyyətləri həyata keçirir.
Maddə 116. Qazaxıstan SSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti Ali Sovetin sessiyaları arasındakı dövrdə sonrakı sessiyada təsdiqinə təqdim edilməklə Ali Sovetin sessiyaları arasındakı dövrdə:
- lazım olduqda Qazaxıstan SSR-in mövcud qanunvericilik aktlarında dəyişikliklər edir ;
- bölgə və rayon sərhədlərindəki dəyişiklikləri təsdiqləyir;
- Qazaxıstan SSR Nazirlər Sovetinin təklifi ilə Qazaxıstan SSR nazirliklərini və dövlət komitələrini yaradır və ləğv edir;
- Qazaxıstan SSR Nazirlər Sovetinin sədrinin tövsiyəsi ilə Qazaxıstan SSR Nazirlər Sovetinin üzvü olan şəxsləri vəzifədən azad edir və təyin edir.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Конституционный закон Республики Казахстан от 16 декабря 1991 года № 1007-XII «О государственной независимости Республики Казахстан»". 2021-03-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-19.
- ↑ "Высшие органы государственной власти Казахской ССР". 2019-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-19.