Qriffit ərkəvanı

Qriffit ərkəvanı
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Paxlaçiçəklilər Fəsilə: Paxlakimilər Yarımfəsilə: Ərkəvankimilər Cins: Ərkəvan Növ: Qriffit ərkəvanı
Beynəlxalq elmi adı
Cercis griffithii Boiss.
Şəkil axtarışı NCBI   646480 EOL   645122

Qiffit ərkəvanı (lat. Cercis griffithii) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin ərkəvan cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Orta Asiya, İran və Əfqanıstanın dağlarında, daşlıq yamaclarda dəniz səviyyəsindən 800-2200 m hündürlükdə bitir.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 1-4 (10) m-dək olan çoxbudaqlı kol və ya ağacdır. Budaqları enli çətir əmələ gətirir. Cavan qabığı qırmızı-qonur, sonradan isə tünd boz rəngli olur. Yarpaqları yumru böyrəkşəkilli, uzunluğu 5-8 sm, eni 7-12 sm, binövrəsi enli, ucu bütöv, üstü parlaq yaşıl, alt tərəfi göyümtül, saplaqların uzunluğu 2-3 sm-dir. Çiçəkləri qısa salxımlarda yerləşir. Kasacığı qabarıq qısa dişciklidir; çiçək tacı çəhrayı və ya al-qırmızı bənövşəyidir. Mart-aprel aylarında yarpaqlar açılmamışdan əvvəl çiçəkləyir. Paxlaları tünd qonur rəngli, hamar, uzunluğu 10-12 sm, eni 1,5-2,5 sm, uzunsov, yuxarı tərəfi qaralmış, dərili, qanadşəkilli haşiyəli, çoxsaylı damarcıqlıdır. Avqust ayında yetişir. Meyvəsi iyun-avqustda yetişir. Toxumları oval, hamar, uzunluğu təxminən 5-6,5 mm, eni 4-4,5 mm, çılpaq, tünd qonurdur. 1000 toxumun çəkisi 50 q-dır. Toxum və qələmlə çoxaldılır.

Ekologiyası

İstiyə və quraqlığadavamlı bitkidir. Zəif şoran torpaqlarda bitir.

Azərbaycanda yayılması

Dendrologiya İnstitutunun təcrübə sahəsində 1998-ci ildə introduksiya olunmuşdur.

İstifadəsi

Erkən yazda çiçəkləyən, gözəl, dekorativ koldur. Balverəndir. Qoruyucu meşə zolaqlarının salınmasında əlverişlidir. Budanmanı yaxşı qəbul edir. Canlı çəpər kimi, tək-tək və ya qrup halında yaşıllaşdırmada istifadə edilir.