Qədimqanadlılar

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Qədimqanadlılar
Elmi təsnifat
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Aləm:
Yarımaləm:
Tipüstü:
Ranqsız:
Ranqsız:
Yarımtip:
Ranqsız:
Yarımsinif:
Şöbə:
Qədimqanadlılar
Beynəlxalq elmi adı

Qədimqanadlılar (lat. Palaeoptera) bir neçə qədim dəstəni özündə birləşdirən qanadlı həşəratlar yarımsinfinə mənsub heyvan infrasinfidir. Dəstələrin nümayəndələrinin böyük əksəriyyəti palaeozoyun sonuna doğru məhv olub sıradan çıxmışdır. Hazırda yalnız Gündəcələr (Ephemeroptera) və İynəcələr (Odonata) dəstələri mövcuddur.

Ümumi xarakteristikası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Palaeoptera infrasinfinə mənsub olan həşəratlarda, Neoptera infrasinfinin nümayəndələrindən fərqli olaraq, qanadların qarıncığın arxasında bükülüb yığılmaması onların başlıca əlamətidir [1]. Məhv olmuş diafanopterodlar (Diaphanopterodea) dəstəsi nümayəndələrində isə bu qabiliyyət mövcud idi. Qanadların bükülüb yığılmasının fərqli mexanizmləri və uçuş zamanı onların işi qədim qanadlı və yeni qanadlı həşəratların təkamül yollarının fərqli olduğunu sübut edir. Gərəkli miqdarda paleontoloji materialın yoxluğu palaeopterlərin müxtəlif qrupları arasında yaxın qohumluq əlaqələrinin müəyyən edilməsində xeyli çətinliklər yaradır. Hazırda 3 dəstəstünü, əsasən onların bədən quruluşunun yeni qanadlılardan olan fərqləri birləşdirir. Müasir zamanda mövcud olan 3 hipotezdən birinə görə, qədim qanadlıların bir dəstəüstlüyü yeni qanadlılarla, digər 2 dəstəüstünə nisbətən daha yaxın qohumluq əlaqəsinə malikdir. Beləliklə, paleopterlər parafiletik qrupu təşkil edirlər. Bu, o deməkdir ki, əgər Diaphanopterodea dəstəsi nümayəndələri qanadlarını qarıncıq ətrafına büküb yığa bilirlərsə, onda Palaeodictyopteroidea-nın bütün dəstəüstləri bütün pteriqotların (qanadlı həşəratların) erkən təməl qrupu hesab edilməlidir.

  1. Историческое развитие класса насекомых. Труды ПИН, т. 175. Москва. 1980. С. 50—52

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]