Opisthokonta
| Opisthokonta | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
| ||||||||||
Opisthokonta (yun. ὀπίσθιος (opísthios) 'arxa, posterior' və κοντός (kontós) 'qütb, yəni flagellum') — ökaryotların böyük bir kladıdır və həm heyvan, həm də göbələk səltənətlərini əhatə edir.[2] Əvvəllər "Göbələklər/Metazoa qrupu" adlandırılan opisthokontlar, ümumiyyətlə, bir klad olaraq qəbul edilir. Opisthokontlar, Apusomonadida və Breviata ilə birlikdə daha böyük Obazoa kladını təşkil edir.[3][4][5][6][7]
Xüsusiyyətləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]Opisthokontların əsas xüsusiyyətləri aşağıdakılardır:
Tək dalğalı qamçı: Opisthokontlar, üzən hüceyrələri olduqda, ümumiyyətlə tək dalğalı bir posterior qamçıya malikdirlər. Xitin sintezi: Opisthokontlar, xarici skeletdə, kist/spor divarında və ya filamentli böyümə və hiflərin hüceyrə divarında hüceyrə xaricində xitin sintezi edir.[8]
Osmotrofik qidalanma: Opisthokontlar, substratların hüceyrə xaricində həzm edilməsi və qida maddələrinin osmotrofik şəkildə udulması ilə xarakterizə olunur.[9]
Təsnifatı
[redaktə | vikimətni redaktə et]Opisthokonta kladı, aşağıdakı iki əsas qrupdan ibarətdir:
Holomycota (göbələklər): Bu qrup, göbələkləri (Fungi) və onlarla yaxın əlaqəli olan bir neçə protist qrupunu əhatə edir. Göbələklər, tək hüceyrəli mayalardan tutmuş çoxhüceyrəli kiflərə və göbələklərə qədər müxtəlif formalarda olur.
Holozoa (heyvanlar): Bu qrup, heyvanları (Animalia) və onlarla yaxın əlaqəli olan bir neçə protist qrupunu əhatə edir. Heyvanlar, çoxhüceyrəli orqanizmlərdir və müxtəlif həyat tərzi və qidalanma strategiyalarına malikdirlər.
Filogenetik əlaqələr
[redaktə | vikimətni redaktə et]Opisthokonta kladının daxili filogenetik əlaqələri hələ tam olaraq aydınlaşdırılmamışdır. Bununla birlikdə, molekulyar filogenetik tədqiqatlar, Holomycota və Holozoa qruplarının bir-biri ilə yaxın əlaqəli olduğunu və bu iki qrupun ortaq bir əcdaddan gəldiyini göstərir.
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ Adl S. M., Adl S. M., Simpson A. G. B., Lane C. E., Lukeš J., Bowser S. S., Smirnov A., Brown M. W., Burki F., Heiss A. et al. The Revised Classification of Eukaryotes (ing.). // J. Eukaryot. Microbiol. / Wiley-Blackwell International Society of Protistologists, 2012. Vol. 59, Iss. 5. P. 429–493. 65 p. ISSN 1066-5234; 1550-7408 doi:10.1111/J.1550-7408.2012.00644.X PMID:23020233
- ↑ Torruella, G.; de Mendoza, A.; Moreira, D.; Sunagawa, S.; Li, Z.; Gouglas, S.; He, S.; Hirakawa, Y.; Cavalier-Smith, T.; Pevzner, P.A.; Roussel, L.; Acinas, S.G.; Not, F. "Global protist reference database initiative guide r1". Journal of Eukaryotic Microbiology. 62 (3). 2015: 325–334. doi:10.1111/jeu.12194. PMID 25575374.
- ↑ Steenkamp ET, Wright J, Baldauf SL. "The protistan origins of animals and fungi". Molecular Biology and Evolution. 23 (1). January 2006: 93–106. doi:10.1093/molbev/msj011. PMID 16151185.
- ↑ Huang, Jinling; Xu, Ying; Gogarten, Johann Peter. "The presence of a haloarchaeal type tyrosyl-tRNA synthetase marks the opisthokonts as monophyletic". Molecular Biology and Evolution. 22 (11). November 2005: 2142–2146. doi:10.1093/molbev/msi221. PMID 16049196.
- ↑ Parfrey LW, Barbero E, Lasser E, Dunthorn M, Bhattacharya D, Patterson DJ, Katz LA. "Evaluating support for the current classification of eukaryotic diversity". PLOS Genetics. 2 (12). December 2006: e220. doi:10.1371/journal.pgen.0020220. PMC 1713255. PMID 17194223.
- ↑ Torruella, G.; Derelle, R.; Paps, J.; Lang, B. F.; Roger, A. J.; Shalchian-Tabrizi, K.; Ruiz-Trillo, I. "Phylogenetic relationships within the Opisthokonta based on phylogenomic analyses of conserved single-copy protein domains". Molecular Biology and Evolution. 29 (2). February 2012: 531–544. doi:10.1093/molbev/msr185. PMC 3350318. PMID 21771718.
- ↑ Eme, L.; Sharpe, S. C.; Brown, M. W.; Roger, A. J. "On the age of eukaryotes: evaluating evidence from fossils and molecular clocks". Cold Spring Harbor Perspectives in Biology. 6 (8). August 2014: a016139. doi:10.1101/cshperspect.a016139. PMC 4107988. PMID 25085908.
- ↑ Liu, Y.; Steenkamp, E.T.; Druzhinina, I.S.; Vishniac, H.S.; Mayer, A.F.S. "Comparative genomics of the fungal kingdom". Microbiology Spectrum. 8 (3). 2020. doi:10.1128/microbiolspec.FUNK-0016-2019.
- ↑ Baldauf, S.L. "The deep roots of eukaryotes". Science. 300 (5626). 2003: 1703–1706. Bibcode:2003Sci...300.1703B. doi:10.1126/science.1085544. PMID 12805540.