Radde ayıdöşəyi
| Radde ayıdöşəyi | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Elmi təsnifat | ||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Radde ayıdöşəyi |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| ||||
Radde ayıdöşəyi (Oreopteris raddeana (Fomin) Fomin) - qıjılar sinfinə aid bitki növüdür. [1]
Elmi adı-Dryopterisraddeana (Fomin) Fomin
IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlar” kateqoriyasına aiddir – EN B2ab (iii). Azərbaycanın nadir, endemik və relikt növüdür.[2]
Qısa morfoloji təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çoxillik, 80 sm hündürlüyündə bitkidir. Yarpaqları uzunsov-oval, ucdan itidir; saplaq ayadan kiçikdir, birinci sıra seqmentləri lansetvari, qısasaplaqlı, ucdan sevrilən, sonuncu sıra seqmentləri uzunsovdur, küt yaxud əyri, dişciklidir; soruslar damarların ortasına yaxın yerləşir; örtüyü çılpaqdır; sporlar qonur, böyrəkşəkillidir.[3][4]
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sporların yetişmə dövrü iyul ayına təsadüf edir.
Çiçəkləməsi iyul ayına təsadüf edir. Orta, aşağı dağ qurşağında və düzənlik ərazinin kölgəli Hirkan tipli meşələrində rast gəlinir.[3][5]. Dekorativ və dərman bitkisidir.
Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Lənkəran ovalığı və dağlıq hissəsi (Lənkəran və Astara rayonları).[3][6][7][8]
Sayı və tendensiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Meşə qırıntısı və digər bu kimi tədbirlər nəticəsində popukyasiyası azalır.[8]
Məhdudlaşdırıcı amillər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Antropogen amillər (yerli əhali tərəfindən təsərrüfat məqsədi ilə istifadə olunması, meşələrin qırılması və azalması) yaşama sahələrinin deqradasiyasına gətirir).
Mühafizə tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hirkan Milli Parkının ərazisindəki areallarının vaxtaşırı monitorinqinin aparılması, parkdan kənardaki populyasiyaların nəzarətə götürülməsi.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri. II nəşr. Bakı-2013.
- ↑ http://redbook.az/?options=project&id=Radde%20ay%C4%B1d%C3%B6%C5%9F%C9%99yi[ölü keçid]
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Флора Азербайджана, 1950
- ↑ Аскеров А.М., 1983
- ↑ Аскеров А.М., Бобров А.Е., 1972
- ↑ Красная книга Азербайджанской ССР, 1989
- ↑ Аскеров А.М., 2001
- ↑ 8,0 8,1 Əsgərov A.M., Kərimov V.N., 2013