Rum rəqəmləri
Roma say sistemi — qədim Romada istifadə edilən say sistemi. Sistem qədim dövrlərdən istifadə edilmiş, orta əsrlərdə müəyyən qədər dəyişdirilmiş və müasir vəziyyətə düşmüşdür.
Bu sistemdə rəqəmləri müvafiq hərflərlə əvəz edirlər. Roma rəqəmləri əsasən nömrərlənmiş siyahılarda, siferblatlarda, tarixlərin və s. yazılmasında istifadə olunur.
Simvollar[redaktə | əsas redaktə]
| Simvol | Qarşılığı |
|---|---|
| S | 0.5 (yarım) (Latınca:Semis) |
| I | 1 (bir) (Latınca:mono) |
| V | 5 (beş) (Latınca:penta) |
| X | 10 (on) (Latınca:deka) |
| L | 50 (əlli) (Latınca:quinquaginta) |
| C | 100 (yüz) (Latınca:Centum) |
| D | 500 (beş yüz) (Latınca:quingenti) |
| M | 1000 (min) (Latınca:Mille) |
Roma rəqəmlərinin yazılışında 7 simvoldan istifadə olunur
Bu simvollar təkraralanma üsulu ilə Ərəb rəqəmlərinin yazılmasında istifadə olunur. Lakin bəzi hallarda qısalaşdırmaq üçün yerdəyişmədən də istifadə olunur. Məsələn 4 rəqəmi qısa olması üçün onu IIII yox IV kimi yazırlar; 40 rəqəmi də həmçinin XXXX yox, XL kimi yazılır. 5 milyondan yuxarı rəqəmlərin yazılışı müxtəlif cür olur.
Roma rəqəmləri[redaktə | əsas redaktə]
| Rəqəm | Rum rəqəmi |
|---|---|
| 1 | I |
| 2 | II |
| 3 | III |
| 4 | IV |
| 5 | V |
| 6 | VI |
| 7 | VII |
| 8 | VIII |
| 9 | IX |
| 10 | X |
| 15 | XV |
| 20 | XX |
| 25 | XXV |
| 30 | XXX |
| 35 | XXXV |
| 40 | XL |
| 45 | XLV |
| 50 | L |
| 55 | LV |
| 60 | LX |
| 65 | LXV |
| 70 | LXX |
| 75 | LXXV |
| 80 | LXXX |
| 85 | LXXXV |
| 90 | XC |
| 95 | XCV |
| 100 | C |
| 200 | CC |
| 500 | D |
| 600 | DC |
| 900 | CM |
| 1000 | M |
| 1500 | MD |
2015[redaktə | əsas redaktə]
- XIV = 14
- XXIV = 24
- XXXII = 32
- XLVIII = 48
- LX = 60
- LXVIII = 68
- XCVI = 96
- CLIX = 159
- CCXVII = 217
- DCCXCIII = 793
- MMMMCDXXXII = 4432
Büyük sayıların görünüşü[redaktə | əsas redaktə]
Roma rəqəmlərinda, bir sayının min qatını göstərmək üçün simvolun üzərində bir çizgi , milyon qatını göstərmək üçün isə əlaqədar simvolun üzərində iki çizgi ilə ifadə edilir.
Mdc=50.000
100.000
