Rum rəqəmləri
Roma say sistemi — Qədim Romada istifadə edilən say sistemi.(mövqesiz say sistemi) Sistem qədim dövrlərdən istifadə edilmiş, orta əsrlərdə müəyyən qədər dəyişdirilmiş və müasir vəziyyətə düşmüşdür. Mövqesiz say sistemi olduğu üçün bu say sistemində riyazi hesablamalar aparmaq çətindir.
Bu sistemdə rəqəmləri müvafiq hərflərlə əvəz edirlər. Roma rəqəmləri əsasən nömrələnmiş siyahılarda, siferblatlarda, tarixlərin və s. yazılmasında istifadə olunur.
Simvollar[redaktə | mənbəni redaktə et]
| Simvol | Qarşılığı |
|---|---|
| S | 0.5 (yarım) (Latınca:Semis) |
| I | 1 (bir) (Latınca:mono) |
| V | 5 (beş) (Latınca:penta) |
| X | 10 (on) (Latınca:deka) |
| L | 50 (əlli) (Latınca:quinquaginta) |
| C | 100 (yüz) (Latınca:Centum) |
| D | 500 (beş yüz) (Latınca:quingenti) |
| M | 1000 (min) (Latınca:Mrkfrkgrkjg) |
Roma rəqəmlərinin yazılışında 7 simvoldan istifadə olunur
Bu simvollar təkraralanma üsulu ilə Ərəb rəqəmlərinin yazılmasında istifadə olunur. Lakin bəzi hallarda qısalaşdırmaq üçün yerdəyişmədən də istifadə olunur. Məsələn 4 rəqəmi qısa olması üçün onu IIII yox IV kimi yazırlar; 40 rəqəmi də həmçinin XXXX yox, XL kimi yazılır. 5 milyondan yuxarı rəqəmlərin yazılışı müxtəlif cür olur.
2022[redaktə | mənbəni redaktə et]
| Rəqəm | Rum rəqəmi |
|---|---|
| 1 | I |
| 2
II |
3
III |
| 4 | IV |
| 5 | V |
| 6 | VI |
| 7 | VII |
| 8 | VIII |
| 9 | IX |
| 10 | X |
| 15 | XV |
| 20 | XX |
| 25 | XXV |
| 30 | XXX |
| 35 | XXXV |
| 40 | XL |
| 45 | XLV |
| 50 | L |
| 55 | LV |
| 60 | LX |
| 65 | LXV |
| 70 | LXX |
| 75 | LXXV |
| 80 | LXXX |
| 85 | LXXXV |
| 90 | XC |
| 95 | XCV |
| 100 | C |
| 200 | CC |
| 500 | D |
| 600 | DC |
| 900 | CM |
| 1000 | M |
| 1500 | MD |