Roza Aytmatova

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Roza Aytmatova
Rozetta Terekulovna Aytmatova
Doğum tarixi 8 mart 1937(1937-03-08) (87 yaş)
Doğum yeri
Milliyyəti qırğız türkü
Təhsili
  • Qırğızıstan Dövlət Universiteti[d]
Fəaliyyəti ictimai xadim, yazıçı
Əsərlərinin dili qırğızca, rusca
Janr publisistika

Rozetta Terekulovna Aytmatova (qırğ. Розетта Төрөкуловна Айтматова; 8 mart 1937, Moskva) — Qırğızıstanın ictimai xadimi, Qırğızıstanın əməkdar təhsil işçisi, fizika-riyaziyyat elmləri namizədi. Görkəmli ictimai xadim Törekul Aytmatovun qızı və məşhur qırğız yazıçısı Çingiz Aytmatovun bacısı. "Qadınlara Yardım Mərkəzi" QHT-nin prezidenti.[1]

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rosetta Aytmatova 1937-ci ildə Moskvada anadan olmuşdur. Atası Törekul Aytmatov dövlət və partiya lideri, anası Naqimə Aytmatov isə ictimai xadim olmuşdur. Atası Torekul onu Rozetta, qardaşı Çingiz Aytmatov isə Roza çağırmışdır. Orta məktəbi Talas şəhərində bitirmişdir. Orta təhsilini tamamladıqdan sonra Frunze şəhərində (indiki Bişkek şəhəri) V. V. Mayakovski adına Qadın Pedaqoji İnstitutunu bitirmişdir. O, fizika-riyaziyyat elmləri namizədidir, qırğız dilinə tərcümə edilmiş və "Qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğvi haqqında" Konvensiyanı nəşr etdirmişdir. "Qadınlara Yardım Mərkəzi" QHT-nin prezidentidir. Qırğızıstanın əməkdar təhsil işçisi adına layiq görülmüşdür. Ciddi şəkildə İctimai fəaliyyətlə məşğul olmuş, qadın hərəkatının fəal üzvlərindən biri kimi tanınmaqdadır. Hazırda — Qırğızıstan Respublikasına xüsusi xidmətlərinə görə fərdi təqaüdçüdür. Yaradıcılığı Roza Aytmatovanın yaradıcığı əsasən bədii-publisistik səpkildir. O, repressiya mövzusunda əsərlər yazmış, sovet siyasi rejimi dönəmində törədilən terror cinayətlərini aşkarlayan sənədli nəsr örnəkləri yayınlanmışdır. İctimai fəaliyyəti "Qadınlara Yardım Mərkəzi" QHT-nin prezidenti kimi qırğızıstanda qadın hüquqlarının sorunması istiqamətində fəaliyyət göstərmişdir.

Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Qırğızıstanın əməkdar təhsil işçisi
  • "Femme" jurnalına görə "İlin qadını" nominasiyasının qalibi (2014).
  • Çingiz Aytmatov mükafatı laureatı (26 dekabr 2016).

Kitabları[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Tarixin ağ səhifələri. // Тарыхтын актай барактары, Бишкек: 2007
  • Tarixin ağ səhifələri. // Белые страницы истории, Bişkek, 2009
  • Tarixin ağ səhifələri. Bişkek, 2013, 268 s.
  • Tarixin ağ səhifələri. Бишкек: Глобал принт, 2019, 272 с.
  • Ata Beyit. 2020 (Asan Axmatla)
  • Atam dövlət xadimi kimi. Xatirələr. //Атам Жонундо. Эскерүү
  • Məktub gəldi. // Кат келди, 2022 (Asan Axmatovla)
  • Человек жив до тех пор, пока о нем помнят люди… 2022 (Asan Axmatovla)

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "Роза Айтматова. Воспоминания в день 80-летия". 2017-03-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-16.