Rusiya–Türkmənistan münasibətləri
| Rusiya–Türkmənistan münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Rusiya–Türkmənistan münasibətləri — Türkmənistan və Rusiya arasındakı mövcud ikitərəfli münasibətlər. Türkmənistan və Rusiya bir-birini strateji tərəfdaş hesab edirlər ki, bu da 2009-cu ildə imzalanmış enerji və maşınqayırma sahəsində strateji əməkdaşlığın genişləndirilməsinə dair dövlətlərarası sazişin girişində əksini tapmışdır. İki ölkənin qanunvericilik bazası 149 dövlətlərarası, hökumətlərarası və idarələrarası müqavilələrdən ibarətdir. Hər iki ölkə BMT, MDB, ATƏT-in üzvüdür.
Hərbi-texniki əməkdaşlıq[redaktə | mənbəni redaktə et]
Müstəqilliyin ilk illərində Türkmənistanın silahlı qüvvələri əslində Rusiya ordusunun bir hissəsi idi. 1994-cü ilin əvvəlinə qədər onlar ortaq Rusiya-Türkmən komandanlığı altında idilər. Ölkənin İran və Əfqanıstanla sərhədləri rus sərhədçiləri tərəfindən qorunurdu[1].
Diplomatik nümayəndəlikləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
1992-ci ildən bəri Rusiyanın Türkmənistandakı səfirliyi Aşqabadda fəaliyyət göstərir[2]. Rusiya Səfirliyinin Konsulluq İdarəsi Türkmənbaşı şəhərində yerləşir. Hazırda Rusiyanın Türkmənistandakı səfiri Bloxin Alekandr Viktoroviçdir.
Türkmənistanın Rusiyadakı səfirliyi Moskvada fəaliyyət göstərir. 2014-cü ildə Həştərxanda Türkmənistan Konsulluğu açılmışdır[3]. Hal-hazırda Türkmənistanın Rusiyadakı səfiri Bolqarıstan, İspaniya və Sloveniyada səfir vəzifəsini birləşdirən Berdimurad Redcepoviç Recepovdur[4].
Ticari-iqtisadi əməkdaşlıq[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rusiya ilə Türkmənistan arasındakı ticari-iqtisadi əməkdaşlıq, 11 noyabr 1992-ci il tarixli sərbəst ticarət və 30 avqust 2008-ci il tarixli ticari-iqtisadi əməkdaşlıq haqqında hökumətlərarası müqavilələrin müddəalarına əsaslanır. Rusiya Federasiyasının Türkmənistandakı Ticarət Nümayəndəliyi Aşqabadda fəaliyyət göstərir. Rusiya Türkmənistanın ən böyük xarici ticarət tərəfdaşları sıralamasında lider mövqe tutur.
2012-ci ildə Rusiya-Türkmənistan ticarətinin həcmi rekord dəyəri 1,4 milyard ABŞ dollarına çatır və bir əvvəlki ilin səviyyəsin 7,5%-i üstələyib.
İkitərəfli ticari-iqtisadi əməkdaşlığın tənzimlənməsi və inkişafı üçün təsirli bir mexanizm Hökumətlərarası Rusiya-Türkmən İqtisadi Əməkdaşlıq Komissiyasıdır. Komissiyanın Rusiya hissəsinin sədri Rusiya Federasiyası Baş nazirinin müavini A. Dvorkoviç, Türkmənistan hissəsinin sədri. Türkmənistan Nazirlər Kabineti sədrinin müavini, Türkmənistan Xarici İşlər Naziri R. Meredovdur.
Rusiyaya əmək miqrasiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Müstəqil Türkmənistan vətəndaşlarının (Qırğızıstan, Tacikistan və Özbəkistan sakinlərindən fərqli olaraq) Rusiya Federasiyasındakı əmək miqrasiyası həmişə əhəmiyyətsiz olub. 2002-ci ildə bu ölkənin yalnız 7 min vətəndaşı Rusiyada iş icazəsi almışdır[5]. Sonradan Türkmənistandan olan əmək miqrantlarının sayı (əsasən neftçilər) 2010-cu ildə 500 nəfərə qədər azalmışdır.
İkili vətəndaşlıq[redaktə | mənbəni redaktə et]
18 may 1995-ci ildən 18 may 2015-ci il tarixə qədər iki ölkə arasında 23 dekabr 1993-cü il tarixli ikili vətəndaşlıq məsələlərinin həllinə dair Saziş qüvvədə idi[6][7][8].
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Указ Президента Российской Федерации от 5.5.2011 № 582". 2014-12-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-08.
- ↑ "О Посольстве". 2015-06-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-08.
- ↑ "В Астрахани открылось консульство Туркменистана". 2021-07-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-08.
- ↑ "Туркменский посол в России назначен одновременно полпредом в Словении". 2014-03-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-08.
- ↑ Рязанцев С. В., Письменная Е. Е., Ткаченко М. Ф. Формирование Центральноазиатского сегмента Евразийской миграционной системы // Международные процессы. — 2013. — Т. 11. — № 34. — С. 55
- ↑ СОГЛАШЕНИЕ МЕЖДУ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИЕЙ И ТУРКМЕНИСТАНОМ ОБ УРЕГУЛИРОВАНИИ ВОПРОСОВ ДВОЙНОГО ГРАЖДАНСТВА[ölü keçid]
- ↑ "Комментарий МИД России в свете прекращения 18 мая 2015 года действия Соглашения между Россией и Туркменистаном об урегулировании вопросов двойного гражданства от 23 декабря 1993 года". 2022-03-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-08.
- ↑ ПРОТОКОЛ О ПРЕКРАЩЕНИИ ДЕЙСТВИЯ СОГЛАШЕНИЯ МЕЖДУ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИЕЙ И ТУРКМЕНИСТАНОМ ОБ УРЕГУЛИРОВАНИИ ВОПРОСОВ ДВОЙНОГО ГРАЖДАНСТВА[ölü keçid]