Sıfır faiz dərəcəsi siyasəti
Sıfır faiz dərəcəsi siyasəti (ing. Zero interest rate policy, ZIRP) — 16 dekabr 2008-ci ildən Yaponiya və ya ABŞ kimi çox aşağı faiz dərəcələrində makroiqtisadi siyasət və zəif iqtisadi artım.
Bu siyasətlə Mərkəzi Bank sıfır nominal faiz dərəcəsi müəyyən edir və pul kütləsini artırmaq və borclanmanı stimullaşdırmaq üçün faiz dərəcəsini daha da aşağı salmaq imkanına malik deyil. Siyasət borc bazarının şəffaflığı problemlərinə görə nominal faiz dərəcələrinin aşağı salına bilmədiyi likvidlik tələsi problemi ilə sıx bağlıdır.
Effekti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Pul siyasəti maksimum həddə olduqda, hökumət yeni iş yerləri yaratmaq üçün fiskal siyasətdən istifadə etməlidir. Hökumət xərclərinin fiskal multiplikatoru sıfır faiz dərəcələrində, sıfırdan yuxarı olduqda daha çox əhəmiyyət kəsb edir. Keyns iqtisadiyyatında multiplikator birdən böyükdür, yəni dövlət xərcləri ÜDM-i effektiv şəkildə artırır. Tanınmış Keynsçi Maykl Vudford (ing. Michael Woodford) hesab edir ki, faiz dərəcələrinin sıfır olması vəziyyətində optimal hökumət siyasəti ÜDM fərqini aradan qaldırmaq üçün xərcləri artırmaqdır.
Nəticələr və perspektivlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mümkündür ki, dövlət belə bir siyasətə sadiq qalaraq sıfır faiz dərəcəsi və xərclərin artırılması ilə biznesi kreditlərlə təmin etsin, iqtisadiyyatın inkişafını sürətləndirsin və bazarda bağlanmasını asanlaşdırsın. ÜDM fərqi, ona görə də əvvəlcə müəyyən iqtisadi qeyri-sabitliyə səbəb olacaq, lakin sonra gələcək artıma təkan verəcək. Bundan çıxış edərək, iqtisadiyyatda eniş və enişlərin tsiklik xarakterini təsdiq edən bütün nəzəriyyələr (məsələn, Kondratyev dövrləri) aydın bir əsasa malikdir, yəni iqtisadiyyat əvvəlcə böyüyür, sonra artımın zirvəsinə çataraq kəskin şəkildə aşağı düşür və bu “proporda”dan çıxmaq üçün iqtisadiyyatı populyar olmayan üsullarla sürətləndirmək lazımdır, nəticədə bundan sonra yenidən yüksəliş başlayacaq, bu da növbəti enişlə bitəcək və s. Bəzi iqtisadçılar qeyd edirlər ki, hər dəfə belə bir dövrün hissələri daha qısa və daha sürətli olur və hər şey XVI əsrin qondarma qiymət inqilabı ilə başlayıb və qlobal, fəlakətli dərəcədə güclü və çox uzunmüddətli iqtisadi böhranla başa çata bilər. tamamilə balanslaşdırılmış kompleksin yaradılması, düşünülmüş, tamamilə tsiklik sistem olmadan və ya orta əsrlərə qayıdış[1][2].
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Woodford, Michael. "Simple Analytics of the Government Expenditure Multiplier, " NBER Working Paper 15714 http://www.nber.org/papers/w15714 Arxivləşdirilib 2011-11-03 at the Wayback Machine
- ↑ "О перспективах и рисках развития после кризиса. М. В. Ершов, старший вице-президент Росбанка, доктор экономических наук" (PDF). 2021-10-27 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-10-13.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Eggertsson, Gauti B.; Woodford, Michael. The Zero Bound on Interest Rates and Optimal Monetary Policy. 2003 (Brookings Papers on Economic Activity). 2003. 139–211.