Sərxan Abdullayev (filoloq)
Naviqasiyaya keçin
Axtarışa keçin
| Sərxan Abdullayev | |
|---|---|
| Abdullayev Sərxan Əvəz oğlu | |
.jpg) | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Papı, Cəbrayıl rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vətəndaşlığı |
 SSRİ→ Azərbaycan |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
Abdullayev Sərxan Əvəz oğlu (1942, Papı, Cəbrayıl rayonu) — filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Dillər Universiteti Alman dilinin leksikologiyası və üslubiyyatı kafedrasının müdiri.
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sərxan Abdullayev 1942-ci il martın 17-də Cəbrayıl rayonunun Papı kəndində anadan olub. 1949-52- ci illərdə Papı kənd ibtidai və Çərəkən yeddiillik məktəbində oxuyub.
- 1959-cu ildə Horovlu kənd orta məktəbini bitirib
- 1959-cu ildə M.F.Axundov adına Azərbaycan Pedaqoji Dillər İnstitutunun Alman dili fakültəsinə qəbul olunub
- 1965-ci ildə həmin institutu fərqlənmə diplomu ilə bitirib və kafedrada müəllim kimi saxlanılıb
- 1966-ci ildən Alman dili kafedrasında müəllim işləyir
- Kafedrada əvvəlcə baş müəllim, sonra dosent vəzifələrində çalışıb, bir müddət Roman-german filologiyası kafedrası ilə əməkdaşlıq edib
- 1971-ci ildə namizədlik dissertasiyası müdafiə edib
- 1975-76- cı illərdə germanistikanın mərkəzi sayılan Leypsiq şəhərində (Almaniya) Karl Marks adına universitetdə 10 aylıq ixtisasartırma kursunda olmuşdur
- 1989-cu ildə Tbilisi şəhərində doktorluq dissertasiyası müdafiə edib
- 1993-cü ildə Alman dili kafedrasının professoru seçilib
- 1976-2003- cü illərdə Alman dili fakültəsinin dekanı vəzifəsində çalışıb
- 2003-2009- cu illərdə Alman dili kafedrasının müdiri vəzifəsində işləyib
- Hal-hazırda Alman dilinin leksikologiyası və üslubiyyatı kafedrasının müdiridir
- Ailəlidir, 4 övladı var
Təhsili, elmi dərəcə və elmi adları[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 1965, M.F.Axundov adına Azərbaycan Pedaqoji Dillər İnstitutu, Alman dili fakültəsi, fərqlənmə diplomu
- 1971, Filologiya elmləri namizədi, Elmlər Akademiyasının Dilçilik İnstitutu
- 1974, dosent, Azərbaycan Pedaqoji Dillər İnstitutu
- 1989, filologiya elmləri doktoru, Tbilisi şəhəri, Tbilisi Dövlət Universiteti
- 1994, professor, Azərbaycan Pedaqoji Dillər İnstitutu
Əmək fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 1966-1973, müəllim, baş müəllim, ADU-nun Alman dili kafedrası
- 1974-1994, dosent, ADU-nun Alman dili kafedrası
- 1966-2003, dekan, ADU-nun Alman dili fakültəsi
- 1994-2018, professor, ADU-nun Alman dili kafedrası
- 2003-2009, kafedra müdiri, professor, ADU-nun Alman dili kafedrası
- 2017, professor, ADU-nun Alman dilinin leksikologiyası və üslubiyyatı kafedrası
- 2018-ci ildə professor Sərxan Abdullayev Türk Dünyası Araşdırmaları Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının akademik üzvü seçilib.[1] Arxivləşdirilib 2018-12-30 at the Wayback Machine
Tədqiqat sahəsi və bildiyi xarici dillər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Müqayisəi-tiploloji dilçilik, German dilləri, Dil nəzəriyyəsi, Semantika, Diskurs nəzəriyyəsi
- Alman, rus, ingilis, türk dilləri
Respublika və beynəlxalq seminar, simpozium və konfranslarda iştirakı[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 1968, Bakı, M.F.Axundov adına APDİ-nin professor-müəllim heyətinin elmi konfransı
- 1981, Bakı, Dil sisteminin funksional və konstruktiv səviyyələri mövzusunda Respublika konfransı
- 1982, Bakı, Xarici dil müəllimlərinin seminar yığıncağı
- 1983, Bakı, Konfrontativ linqvistika problemlərinə dair Respublika elmi konfransı
- 1990, Gəncə, “Respublikanın xalq təhsili sistemində xarici dillərin fasiləsiz tədrisi” mövzusunda Respublika konfransı
- 1990, Bakı, Respublika elmi konfransı (Проблемы полиглосии и межьязыковой интерференции в Азербайджанской ЛСР)
- 1991, Xaçmaz, “Respublikada milli konsepsiya çərçivəsində xarici dillərin fasiləsiz tədrisi” mövzusunda Respublika konfransı
- 1990, Gəncə, Respublikanın xalq maarifi sistemində xarici dillərin fasiləsiz tədrisi mövzusunda Respublika elmi konfransı
- 2005, Bakı, Tərcümə və transmilli proseslər mövzusunda beynəlxalq konfrans
Çap olunmuş əsas əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
1.Dərslik, dərs vəsaiti və monoqrafiyaları
- 1984, Dil və bədii qavrayış, “Yazıçı”, 166 s.
- 1987, Alman və Azərbaycan dillərində inkarın leksik-frazeoloji ifadə vasitələri, Azərbaycan Təhsil Nazirliyi nəşriyyatı, 67 s.
- 1990, Müasir alman dilində təsdiq və inkarın praqmatik-üslubi variativliyi, Azərbaycan Təhsil Nazirliyinin nəşriyyatı, 79 s.
- 1997, Deutsch (VIII sinif üçün Alman dili) “Maarif” nəşriyyatı, Bakı, 214 s.
- 1998, Müasir alman və Azərbaycan dillərində inkarlıq kateqoriyası “Maarif”, Bakı, 278 s.
- 2001, Alman atalar sözləri və onların azərbaycanca-rusca qarşılıqları, Bakı, “Maarif”, 178 s. (N.Seyidəliyevə birlikdə)
- 2004, Немецкий аффирмативный контекст, Bakı, 331 s.
- 2013, Geyri-səlis dilçilik təcrübəsi, Bakı, Victory, 596 s.
2.Seçilmiş elmi məqalələri
- 1968, Emosional təsdiqlik və emosional inkarlıq. APDİ-nin Elmi əsərləri
- 1968, Psixologiya və intonasiya. “Ədəbiyyat və incəsənət”, Bakı
- 1968, Şerin dolanbac yollarında. “Ədəbiyyat və incəsənət”, Bakı
- 1969, Nəqli cümlələrin funksional və ekspressiv-üslubi rəngləri. S.M. Kirov adına ADU-nun Elmi əsərləri, Dil və ədəbiyyat seriyası, 5-6, Bakı
- 1969, Hökm, cümlə və üslub. “Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi”, 2-ci buraxılış, Bakı
- 1971, Sual cümlələrində inkarlıq konstituentlərinin işlənmə normaları. APDİ-nin Elmi əsərləri, Bakı
- 1973, Sual-əmr cümlələri ilə ifadə olunan ekspressiv təhrik formaları (cümlənin üslubi tipologiyası probleminə dair). M.F.Axundov adına APDİ-nin Elmi əsərləri
- 1972, Aşug Alesker (alman dilində). Bakı, Azərnəşr
- 1974, Nicht ədatının mövqe normalarına fel valentliyinin təsiri. M.F.Axundov adına APDİ-nin Elmi əsərləri
- 1975, Sözlərin qövsi-qüzehi. “Ədəbiyyat və incəsənət”, Bakı
- 1975, Ekspressivlik və onun əsas komponentləri haqqında. M.F.Axundov adına APDİ-nin Elmi əsərləri, Bakı
- 1977, Zu den Möglichkeiten der Transposition der Satzarten im Deutschen. Deutsch als Fremdsprache, Leipzig
- 1978, Poetik nitqin fonoüslubi variativliyi. “Ulduz” jurnalı
- 1981, Müasir alman dilində implisit inkarlığın bəzi ifadə vasitələri, “Dil sisteminin funksional və konstrukitiv səviyyələri” mövzusunda Respublika konfransının materialları, Bakı
- 1982, Bilinqvizm şəraitində qrammatik inkarlıq kateqoriyasının öyrədilməsinin bəzi aspektləri. Xarici dil müəllimlərinin seminar yığıncağının materialları, Bakı
- 1983, Müasir alman və Azərbaycan dillərində bəzi ideomatik budaq cümlə modelləri. Konfrontativ linqvistika problemlərinə dair Respublika elmi konfransının materialları, Bakı
- 1984, Azərbaycan dilində “nə” inkar bağlayıcısı haqqında. Azərbaycan dilində adların morfologiyası, Bakı
- 1990, Müxtəlifsistemli dillərdə koordinativ inkarlıq bağlayıcısının variativ işlənməsi. Folklor və üslubiyyat problemləri, BDU-nun nəşriyyatı, Bakı
- 1992, Sözün gücü və gücsüzlüyü. “Yeni fikir”, Bakı
- 1991, Poetik mətnin üslubi təhlili. “Gənclik” jurnalı, Bakı
- 1983, Dil sənətkarlığı. “Ulduz” jurnalı
- 2005, Səsin sehri. C.Cəfərovun 100 illiyinə həsr olunmuş toplu, “Mütərcim”, Bakı
- 2005, Bəzi ictimai-siyasi terminlərin gerçəklik dəyərlərinə uyğunluğu və onların tərcüməsi haqqında. Tərcümə və transmilli proseslər mövzusunda beynəlxalq konfransın materialları, Bakı
- 2007, Çoxmənalılığın yalanı və ya dilin min-bir dili (I məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 18-35)
- 2007, Çoxmənalılığın yalanı və ya dilin min-bir dili (II məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 15-41)
- 2008, Omonim aldanışları və ya müxtəlif şeyləri eyni cür adlandırmanın yalanı (I məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 13-35)
- 2008, Omonim aldanışları və ya müxtəlif şeyləri eyni cür adlandırmanın yalanı (II məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 8-29)
- 2008, Siyasi diskursda omonim işlənmələr haqında. “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 16-44)
- 2008, Sinonim çoxluqları və ya eyni şeyləri müxtəlif cür adlandırmanın yalanı (I məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 15-45)
- 2009, Sinonim çoxluqları və ya eyni şeyləri müxtəlif cür adlandırmanın yalanı (II məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 20-51)
- 2009, Qeyri-səlis çoxluqların ierarxiyası: yayılanlığın hüdudları (I məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 57-92)
- 2009, Qeyri-səlis çoxluqların ierarxiyası: yayılanlığın hüdudları (II məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 15-49)
- 2010, Linqvistik qiymətləndirmənin səviyyələri: artan yayılanlıq hədləri (I məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı ADU, (s. 22-57)
- 2010, Linqvistik qiymətləndirmənin səviyyələri: artan yayılanlıq hədləri (II məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı ADU, (s. 22-55)
- 2011, Təkrar qiymətləndirmə çoxluqları: dəyişən yayılanlıq hədləri. “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyyatı, Bakı, (s. 18-60)
- 2011,Bir daha təkrar qiymətləndirmə çoxluqları haqqında. “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyyatı, Bakı, (s. 9-52)
- 2012, Metafora şəkilləri, obrazlı-assosiativ çoxluqlar kimi. “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU, Bakı, (s. 27-58)
- 2012, Metafora qeyri-səlis linqvistik qiymət çoxluqları kimi. “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU, Bakı, (s. 14-45)
- 2013, Gizli-aşkar dil. “Geyri-səlis d.t.”, Bakı, (s. 5-48)
- 2013, Geyri-səlis dilçilik təcrübəsi. Bakı, Victory
- 2017, Dilin leksik sistemi qeyri-səlis dilçilik problemi kimi. “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU, Bakı, (s. 3-24)
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2018-04-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-04-10.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-08-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-04-10.
- ↑ http://www.azadinform.az/news/a-19636.html[ölü keçid]