Sarı atşabalıdı

Sarı atşabalıdı
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Malvids Dəstə: Sabunağacıçiçəklilər Fəsilə: Sabunağacıkimilər Yarımfəsilə: Hippocastanoideae Cins: Atşabalıdı Növ: Sarı atşabalıdı
Beynəlxalq elmi adı
Aesculus flava Aiton
Şəkil axtarışı ITIS   28717 NCBI   322040 EOL   582235

Sarı atşabalıdı (lat. Aesculus flava) — bitkilər aləminin sabunağacıçiçəklilər dəstəsinin sabunağacıkimilər fəsiləsinin atşabalıdı cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Vətəni Şimali Amerika – Pensilvaniyadan Corciya və Alabamaya qədərdir. Moskvada, Sankt-Peterburqda və digər iri şəhərlərdə yaşıllıqlarda və parklarda təsadüf edilir.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 20–30 m-ə qədər, sıx enli-piramidal çətirli ağacdır. Yarpaqları bölümlü, uzunsov, yumurtaşəkilli və ya ensiz-ellipsvari, ucu biz, nazik dişli, uzunluğu 10–15 sm olan, 5 yarpaqcıqdan ibarət, saplağı uzundur. Yarpaqların üstü tünd yaşıl, altı sarımtıl-yaşıldır. Çiçəkləri sarı, ölçüsü 3 sm, uzunluğu 10–15 sm olan süpürgələrdə yerləşir. Şaxtaya davamlıdır. Meyvələri yumru, diametri 5–6 sm, əsasən 2 toxumludur. Şəhər şəraitini yaxşı keçirir. İri vəziyyətdə köçürülməni yaxşı keçirir. Adi atşabalıdından 2–3 həftə sonra, may-iyunda çiçəkləyir. Meyvələri sentyabrda yetişir.

Ekologiyası

Atşabalıdı növləri arasında soyuğa çox davamlıdır. Kölgəyə dözümlüdür.

Azərbaycanda yayılması

Abşeronda mədəni şəraitdə becərilir.

İstifadəsi

Davamlılığına və dekorativliyinə görə Şimali meşə zonasının Orta və Cənub-Qərbi hissələrində geniş yayılmışdır. Tək, qrup, alleya, küçə və yol ətrafı əkinlərdə istifadə edilir.