Siçanlar və adamlar
| Siçanlar və adamlar | |
|---|---|
| Of Mice and Men | |
 | |
| Müəllif | Con Steynbek |
| Janr | Novella |
| Orijinalın dili | İngilis dili |
| Orijinalın nəşr ili | 1937 |
| Tərcüməçi | Vaqif Əlixanlı |
| Nəşriyyat | Mücrü nəşriyyatı |
| Cild | Yumşaq |
| Səhifə | 128 |
Müəllif haqqında qısa məlumat[redaktə | mənbəni redaktə et]
Steynbek 1902-ci ilin fevral ayında Kaliforniyanın Salinas şəhərində anadan olmuşdur. Alman, ingilis və irland əsilli idi. Steynbekin ata babası Yohann Adolf Qrosşteynbek ABŞ-a köçəndə soyadını Steynbekə qısaltmışdır.Yazıçı atası ilə eyni ad və orta ada sahibdir. Conun anası, məktəb müəllimi olan Oliv Hamilton, oğlunun ədəbiyyata olan həvəsini bölüşürdü.Uşaqlıqda Xristian olan yazıçı sonralar aqnostik olmuşdur.O, gəncliyi boyu Sakit okeandan 40 kilometr məsafədə dünyanın ən məhsuldar torpaqlarından birində yerləşən kiçik bir kənddə yaşayırdı. Sonralar müəllifin yaratdığı ən gözəl romanlar məhz doğulub-böyüdüyü bu Kaliforniya vadilərində və sahillərində keçir. Yaylarını yaxınlıqdakı heyvandarlıq fermalarında, sonralar isə şəkər çuğunduru təsərrüfatında miqrant işçilərlə birlikdə keçirirdi. Təsərrüfatda insan təbiətinin qaranlıq tərəflərini və yoldaşlarından miqrant həyatın çətinliklərini öyrənən Steynbek sonralar bu təcrübələrinə əsaslanaraq Siçanlar və İnsanlar romanını yazmışdı.
1919-cu ildə Stanford Universitetində İngilis ədəbiyyatı oxumağa gedən Steynbek 6 il sonra diplom almadan universiteti tərk etmişdi. Nyu-Yorka gedən gənc müəllif yaza-yaza pul qazanmaq üçün müxtəlif peşələrdə işləmişdi.Buna baxmayaraq, yazılarını nəşr etdirə bilmədikdən sonra Kaliforniyaya döndü və Tahoe gölündə tur nəzarətçisi olaraq çalışdı. Burada ilk həyat yoldaşı Kerol Henninq ilə tanış oldu. 1930-cu ilin yanvarında Los Ancelesdə evlənən cütlük burada dostları ilə gipsdən mankenlər hazırlayaraq pul qazanmağa çalışdı.
Altı ay sonra biznesləri uğursuz olan Steynbek və Kerol yenidən Kaliforniyaya qayıdır.Bu zaman Steynbekin valideynləri ona pulsuz ev, əlyazmalar üçün kağız, və maddi sıxıntı çəkmədən kitablarını yaza bilməsi üçün borc pul verməyə başladı.
Con Steynbek ömrü boyu 3 dəfə ailə həyatı qurmuşdur.İlk həyat yoldaşı Kerol Henninq ilə 1930-cu ildə evlənir.Cütlük 1943-cü ildə boşanmağı qərara alır və Steynbek həmin il ikinci dəfə, Qvin Konqer ilə ailə həyatı qurur. Lakin bu evlilik də uzunömürlü olmur. 1948-ci ilin mayında Steynbek təcili olaraq Kaliforniyaya gedir ki, ağır yaralanan yaxın dostu Ed Riketsə baş çəksin. Lakin Rikets Steynbekin gəlişindən bir neçə saat əvvəl vəfat edir. Evə qayıtdıqdan sonra Steynbek boşanmaq istəyən arvadı Qvinlə qarşılaşır, və cütlük Avqust ayında ayrılır. Dostu Riketsin ölümü yazıçıya çox pis təsir bağışlayır və o növbəti ili dərin depressiyada keçirir.
1949-cu ilin iyununda Steynbek Kaliforniyada bir restoranda teatr rejissoru Eleyn Skott ilə tanış olur. 1950-ci ilin dekabrında evlənən Con və Eleyn yazıçının 1968-ci ildəki ölümünə qədər bir yerdə olur. Həyatı boyu tütün məhsullarından istifadə edən Steynbek 1968-ci ildə, 66 yaşında Nyu-York şəhərində ürək çatışmazlığından vəfat edir. Öz arzusuna uyğun olaraq meyidi kremasiya olunmuş və Kaliforniyada valideynləri ilə birgə basdırılmışdır. [1]
Giriş[redaktə | mənbəni redaktə et]
ABŞ yazıçısı Con Steynbekin “Siçanlar və adamlar” ilk dəfə 1937-ci ildə çap olunmuşdur. Əsərin orijinal variantı Steynbekin Maks alı iti tərəfindən yeyilmişdir.
“Siçanlar və adamlar” povestindəki obrazlar – bir parça torpaq həsrəti ilə yaşayan, bu həsrətlə də ömrünü başa vuran kəslər, yazıçının çox yaxından tanıdığı, dərdlərinə şərik olduğu insanlardır. Sonradan, dünyada böyük şöhrət qazanmasına baxmayaraq, elə bil Con Steynbek bu povestdə heç vaxt ondan ayrı düşməyən öz duyğularını, onun həyatının unudulmaz bir parçası saydığı həmin günləri yazırdı.[2]
Əsərin mövzusu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Adının əksinə olaraq, ağıllı və həyasız bir insan olan Corc Milton böyük və çox güclü, lakin əqli cəhətdən qeyri-sabit olan Lenni Small böyük depressiyada olarkən fermadan fermaya dolaşaraq iş axtaran miqrant torpaq işçilərindən ikisidir. Onlar Kaliforniyanın Salinas vadisində Soledad yaxınlığındakı fermada iş tapır və pul yığmaq üçün işə başlayırlar. Özlərinə məxsus bir torpaq parçası alıb orada məskunlaşmaq kimi ortaq arzuları var. Lenni Corcu dəfələrlə bu xəyalı danışmağa başlayar və ən çox onun qidalandırıb sığallaya bildiyi yumşaq dovşanlar haqqında olan hissəni xoşlayır. Corc da Lenninin vəsvəsəsindən istifadə edərək onu qorumaq üçün problemə düşərsə, dovşanlara baxmasına icazə verməyəcəyini söyləyir. İkisi əvvəllər işlədikləri Weeddəki fermadan qaçıblar, çünki Lenninin yumşaq şeylərə toxunmaq və gənc qadının paltarını sığallamaq vəsvəsəsi zorlama cəhdi hesab olunurdu. Yeni fermada ikilinin arzusu reallığa yaxınlaşır. Fermada əlini itirmiş yaşlı fəhlə Candi, Corc və Lenni ilə birlikdə pulunu birləşdirməyi və ayın sonunda arzuladığı fermanı ala bilmək üçün təklif edir. Lakin bu xəyal ferma sahibinin oğlu Kerlinin gözəl gənc arvadının Lenni tərəfindən saçını sığallamağa çalışarkən bilmədən öldürməsiylə alt üst olar. Kurli dərhal linç qrupu yaradır. Digər işçilər kimi tənhalıq və əzab içində yaşamağa məhkum olduğunu anlayan Corc dostunun qisas almaq istəyən Kerli tərəfindən vəhşicəsinə vəhşicəsinə öldürülməsini istəmir. O, Lennini onlardan əvvəl tapır, ona xəyallarında olan fermanı danışaraq sakitləşdirir və başının arxasına tapança ilə atəş açaraq öldürür. [3]
Personajlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
• Corc Milton: Lenni ilə dostluq edən ağıllı və ayıq adam. O, Lennini qoruyur və onunla daha yaxşı bir həyat yaşamaq arzusundadır.
• Lenni Small: Psixi cəhətdən qeyri-sabit, lakin Corc ilə səyahət edən çox güclü adam. O, Corcla alacaqları fermada dovşan birlikdə saxlamağı xəyal edir. O, Corca hər dəfə nə edəcəyini deyir və heç vaxt Corcu tərk etmək istəmir.
• Candi: Fermada əlini itirmiş və iş günlərinin sonuna yaxınlaşan işçi. O, Lenni və Corcun ferma almaq arzusuna ortaq olmaq istəyir.
• Candinin iti: O, qoca və əlil olduğu üçün Karlson tərəfindən vurularaq öldürülür. İtin öldürülmə üsulu Lenninin sonu ilə bağlı proqnozdur.
• Kurli: Müdirin oğlu olan döyüşkən gənc oğlan. O, yarı peşəkar boksçudur. O, qısqancdır və arvadını qorumağa çalışır, ona görə də əvvəldən Lennidən xoşu gəlmir.
• Kurlinin arvadı: Kurlinin etibar etmədiyi gənc və gözəl həyat yoldaşı. O, anonim bir personajdır, çünki digər personajlar onu "Kurlinin arvadı" adlandırırlar. Bu obraza özünəməxsus bir şəxsiyyət verilməməsi onun əsərdə yer almasının səbəbini vurğulayır: Steinbek-ə görə, "o, bir insan deyil, simvoldur. Onun Lennini aldatmaqdan, təhlükə yaratmaqdan başqa heç bir funksiyası yoxdur.
• Slim: O, ustadır. O, Kurlinin hörmətlə yanaşdığı yeganə personajdır və ona bütün digər personajlar tərəfindən hörmət edilir.
• Kroks: Fermada yeganə qaradərili işçi. O, Candi kimi şikəstdir. At təpikləyərkən kürəyinin əyilməsinə görə adını almışdır (crook ingiliscə qarmaq deməkdir). O, digər işçilərdən ayrı yaşayır və ayrı-seçkiliyə məruz qalır.
• Karlson: Candinin itini gözünü qırpmadan öldürən ferma işçisi.
• Whit: Fermadakı işçilərdən biri.
• Boss: Kurlinin atası, fermanın sahibidir.
• Klara xala: O, Lennini balaca ikən övladlığa götürmüş biridir. Lenni onun ölümü ilə tək qalmışdır.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Con Steybek". 2022-04-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-06.
- ↑ "sicanlar və adamlar". 2022-11-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-06.
- ↑ "faraler ve insanlar". 2022-06-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-06.