Tüklü yasəmən

Tüklü yasəmən
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Klad: Asterids Klad: Lamiids Dəstə: Dalamazçiçəklilər Fəsilə: Zeytunkimilər Triba: Oleeae Yarımtriba: Ligustrinae Cins: Yasəmən Növ: Tüklü yasəmən
Beynəlxalq elmi adı
Syringa villosa Vahl
Şəkil axtarışı ITIS   507197 NCBI   150409 EOL   483019

Tüklü yasəmən (lat. Syringa villosa) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin zeytunkimilər fəsiləsinin yasəmən cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Çində Pekinin yaxınlığında, Xubey və Şensi əyalətlərində yayılmışdır.

Botaniki təsviri:

Hündürlüyü 4 m-dək olan, sıx yarpaqlı koldur. Cavan budaqları sarı-boz rəngli tükcüklərlə örtülmüşdür. İki illik bitkilərin budaqları boz-qonur-sarı rəngli, çılpaqdır. Saplağın uzunluğu 1-1,5 sm-dir. Yarpaq ayası uzunsov formalı, aşağı və ya yuxarıya daralmış, uzunluğu 4-16 sm və eni 3,5-6 sm, üstü hamar, yaşıl, alt tərəfi yayılmış, yapışıq, əsasən damarcıqların ətrafında yerləşmiş, ağ tükcüklü və ya çılpaq, açıq yaşıl rənglidir. Çiçək qrupunun uzunluğu 15-30 sm, düz dayanan, süpürgəvari, ensiz-piramidal və ya silindrik formalı, keçən ilki zoğların uclarında yerləşmiş, alt tərəfində iki cüt yarpaqlıdır. Çiçək qrupunun oxu çılpaq və ya məxməri tükcüklü, budaqları məxməri və uzun tükcüklərlə seyrək örtülmüşdür. Çiçəkləri çəhrayı-bənövşəyi, ətirlidir. Çiçək tacının hissələri ucunda qaşıqvaridir. Qutucuğu küttəhər və ya yuxarı hissədə bir az biz, uzunluğu 1,7 sm-dir. İyun-iyulda çiçəkləyir. İyulun ikinci yarısında və ya avqustda meyvəsi yetişir.

Ekologiyası

Soyuğa, quraqlığa davamlı bitkidir. Rütübətli, gilli torpaqlarda yaxşi bitir.

Azərbaycanda yayılması:

Azərbaycanın bir çox rayonlarında mədəni şəraitdə becərilir.

İstifadəsi

Yaşıllaşdırmada, qrup əkinlərində və canlı hasarların salınmasında istifadə edilir.