Tatar doqquzdonu
Tatar doqquzdonu | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||||
| ||||||||||
Cins: | Doqquzdon | |||||||||
Cins: | Doqquzdon | |||||||||
Cins: | Doqquzdon | |||||||||
Cins: | Doqquzdon | |||||||||
Cins: | Doqquzdon | |||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Tatar doqquzdonu
Təbii yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Cənubi Sibirdə, Orta Asiya dağlarında, Tyan-Şanda, Altada bitir.
Botaniki təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hündürlüyü 1,5-2,5 m-ə qədər olan koldur. Gövdəsinin qabığı bozumtul rəngdə olub, tədricən soyulur. Cavan zoğları hamar, sarımtıl-qonur rənglidir, zoğun ucunda yumurtavari, qarşı-qarşıya yerləşmiş tumurcuqları olur. Yarpaqları 6 sm uzunluqda və 3 sm enində olmaqla yumurtavarı və ya neştərvarı formalıdır, ucdan sivriləşmiş, bəzi hallarda iridir, yarpaq qoltuğunda cüt-cüt yerləşir, ləçəkləri ağ və ya tünd çəhrayı rənglidir. Meyvəsi 7 mm diametrində, qırmızı və ya sarımtıl rəngli, kürəvidir, avqust ayında yetişir, acıdır, yeyilmir, budaqlar üzərində cüt-cüt sərbəst və ya azacıq bitişik halda olur.
Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Təbii halda meşə-çöl zonasında, çay vadilərində, qayalarda, meşə yaruslarında kölgəli ərazilərdə bitir.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Böyük Qafqazda, Kür-Araz ovalığında və Cənub böıgəsində rast gəlinir.
İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tək və qrup əkinlərində istifadə üçün yararlıdır.Ətirli çiçəyi, sıx, tünd-yaşıl çətiri bitkiyə çox dekorativ görkəm verir. Qabığında alkoloidlər, kumarin, saponin, flavonid, kömür, çiçəklərində isə şəkər, qlükoza, fruktoza vardır ki, müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilir.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Tofiq Məmmədov (botanik), "Azərbaycan dendroflorası II cild", Bakı:-"Səda"-2015. Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine
- ↑ Cins:Doqquzdon
- ↑ Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753.C. 1. səh. 173.