Tax free
Tax free, Taks-fri (azərb. vergidən azad) — əlavə dəyər vergisinin (ƏDV) qaytarılması sistemi. ƏDV xarici vətəndaşlar tərəfindən satın alındıqları ölkədən getdikdə onların etdikləri alış-verişə görə geri qaytarılır. Geri qaytarılma məbləğləri alış məbləğinin 7%-dən 22%-ə qədərdir və ƏDV məbləğindən və Tax free operatorunun komissiyasından asılıdır. ƏDV tutan 130 ölkədən təxminən 50-si müvafiq loqosu olan mağazalarda (Tax free və ya vergi geri qaytarma əməliyyatı edən şirkətlərdən biri) alış-veriş edildiyi təqdirdə ölkənin qeyri-rezidentlərinə ödənilmiş vergini geri qaytarır[1][2]. Hüquqi şəxslər üçün xarici ezamiyyət xərclərinə görə ƏDV-nin qaytarılması sistemi də mövcuddur — biznes taks-fri (Business Tax free).
Rusiya Federasiyasının ərazisində Tax Free sistemi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rusiya prezidenti Vladimir Putin 2017-ci il noyabrın 28-də Avrasiya İttifaqına daxil olmayan ölkələrdən (Rusiya, Belarus, Ermənistan, Qazaxıstan və Qırğızıstan) gələn turistlər üçün Rusiya Federasiyası ərazisində ƏDV-nin qaytarılmasının tətbiqi haqqında fərman imzalayıb. Qanun 2018-ci il yanvarın 1-dən qüvvəyə minib. Turistlər alış qiymətinin 18%-i məbləğində ƏDV-ni qaytara biləcəklər. İlkin mərhələdə qanun Moskva, Sankt-Peterburq və Soçidə edilən alış-verişə şamil ediləcək. ƏDV-nin malların alınmasından qaytarıla biləcəyi mağazaların ünvanlarının siyahısı Rusiya Federasiyası Hökumətinin qərarı ilə müəyyən edilir. Xarici turistin ƏDV-nin geri qaytarılmasını almaq üçün o, ən azı 10.000 rubl dəyərində alış-veriş etməlidir.
İlk vergisiz çek 10 aprel 2018-ci ildə verilib. İyul ayına qədər, yəni 2018-ci il Dünya Kubokunun sonunda, ölkənin gömrük orqanları vasitəsilə vergidən azad sistemdən ümumi dəyəri 1,3 milyard rubldan çox olan 13,4 min çek keçib.[3] 2019-cu ildə Rusiya vergidən azad sistem çərçivəsində xarici turistlərə il üçün 1,3 milyard rubl ƏDV qaytarıb; ekspertlər bu mexanizmi turistləri cəlb etmək üçün yaxşı vasitə hesab edirlər[4].
2020-ci ildə Rusiya Federasiyası Hökuməti Avrasiya İqtisadi İttifaqının (EAEU) gömrük ərazisindən kənara ixrac edilən malların qiymətinin bir hissəsi kimi xarici ölkə vətəndaşları tərəfindən ödənilən vergilərin ödənilməsini nəzərdə tutan qanun layihəsini təsdiqləyib. Üstəlik, qanun layihəsi Rusiyada yerləşən bütün müəssisələrə şamil ediləcək.
Avropa İttifaqında Tax Free sistemi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qeyri-AB vətəndaşlığı olan səyahətçilər alış-veriş qəbzini saxlamaqla və mağaza satıcısından və ya digər mağaza əməkdaşından ƏDV-nin Bəyannaməsi Formasını (ƏDV) tələb etməklə hava limanlarında rüsumsuz mağazalardan kənarda etdikləri alış-verişə görə ƏDV-ni geri ala bilərlər.
Əksər hallarda geri qaytarma üçün əsas tələb alıcının Avropa İttifaqına üzv olan ölkələrdən birinin vətəndaşlığının olmamasıdır. Alqı-satqı yalnız şəxsi istifadə üçün və qeyri-rezidentin iş icazəsi, yaşayış icazəsi və ya ziyarət vizası olmadan Aİ-də qalmaq hüququna malik olduqda altı ay sabit müddət ərzində həyata keçirilməlidir.
ƏDV-nin qaytarılmasını başa çatdırmaq üçün siz qəbz doldurmalı və gömrük sərhəd-keçid məntəqəsinin əməkdaşından yoxlama möhürü almalısınız. Təsdiqlənmiş qəbz daha sonra pulun geri qaytarılmasını tələb etmək üçün satıcılara göndərilir.
Hər bir Aİ üzv dövlətinin öz ƏDV-nin qaytarılması dərəcəsi və minimum və maksimum geri qaytarılma məbləği ilə bağlı öz məhdudiyyətləri var.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Постановление Правительства РФ от 06.02.2018 № 105 (ред. от 27.12.2018)". rulaws.ru. 2019-07-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-08.
- ↑ "10 нюансов возмещения НДС по чекам Tax Free" (rus). Финансовый портал Минфин. 2013-09-13. 2015-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-04.
- ↑ Система tax free в России набирает обороты Arxivləşdirilib 2019-07-29 at the Wayback Machine // Российская газета, 28.07.2019
- ↑ "Кабмин одобрил распространение tax free на все магазины России". Радио Sputnik (rus). 20200905T1855. 2020-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-06.