Teberdo itburnusu

Teberdo itburnusu
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrozidlər Klad: Rozidlər Klad: Fabidlər Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Qızılgülkimilər Triba: Roseae Cins: İtburnu Növ: Teberdo itburnusu
Beynəlxalq elmi adı
Rosa teberdensis Chrshan., 1951
Şəklin VikiAnbarda axtarışı EOL   632753

Teberdo itburnusu (lat. Rosa teberdensis) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Növün arealı Qərbi Elbrusdan Teberda çayının vadisinədək olan əraziləri əhatə edir.

Botaniki təsviri

Cinnamomea DC. seksiyasına daxil olub, R.sosnovskiana Tamamsch. və R.roopaei Lonaez. növlərinə yaxındır. Hündürlüyü 2–3 m-ə çatan, budaqları açıq-qəhvəyi rəngdə olan kol bitkisidir. Gövdəsində qalın iynələri vardır. Yarpaqları ellipsvari, uzunluğu 3,7 sm uzunluğunda, 2,6 sm enində, üst hissədən yaşıl, çılpaq, alt hissədən ağımtıl-yaşıldır. Çəçəkləri çəhrayıdır. Çiçək saplağı hamar, çılpaqdir. Meyvə yumru, yetişdikdə hamar və tünd-qəhvəyi rəngdədir. Çiçəkləmə, meyvə əmələ gətirmə dövrü may-iyun aylarına təsadüf edir.

Ekologiyası

Su və rütubətsevən bitkidir. Soyuğa davamlıdır. Yaxşı drenajlı torpağa, günəşli yerə üstünlük verir. Quru, daşlıq yamaclarda, kolluqlarda, dağlıq, çəmənlik terraslarda bitir.

Azərbaycanda yayılması

Naxçıvan MR-da və Böyük Qafqazda yayılmışdır.

İstifadəsi

Yaşıllaşdırmada rast gəlinmir. Müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində yarpaq və çiçəklərindən alınan ekstraktlarda istifadə olunur.