Topalaoxşar tıs-tıs

Topalaoxşar tıs-tıs
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Dəstə: Qərənfilçiçəklilər Fəsilə: Plumbaqokimilər Cins: Tıs-tıs ???: Topalaoxşar tıs-tıs
Beynəlxalq elmi adı
Acantholimon festucaceum Boiss., 1846
Şəklin VikiAnbarda axtarışı NCBI   1526248 EOL   5490367

Topalaoxşar tıs-tıs (lat. Acantholimon festucaceum) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Cənubi Qafqaz, Cənub-Qərbi Asiyada yayılmışdır, İranın şimalından təsvir edilmişdir.

Botaniki təsviri

Sıx, yastıqvari kol, demək olar ki, çılpaqdır. Yaz yarpaqları yastı və ya xətli, bizşəkillidir. Yay yarpaqları yastı üçkünclü, seyrək, ağ nöqtəlidir. Yarpaqları 1,5-2,5 (3) sm uzunluqda olub, göyümtül-açıq, yaşıl rənglidir. Köhnə yarpaqları üfüqi yerləşib, aşağı doğru yönəlmişlər. Çiçək qrupu 10-15 sm uzunluqda olub, 3-7 çiçəkli, kövrək və yuxarı budaqların sonunda yerləşmişdir. Çiçək oxu tükcüklüdür. Kasacığın borucuğu 6-7 mm uzunluqda və aydın olmayan 10 qanadlıdır. Daxili çiçəkaltlıqları uzunsov və ya uzunsov-kürəşəkilli olub, bir-birinə bərabərdir. Xarici çiçəkaltlıqları neştərşəkilli olub, itiucludur və daxili çiçəkaltlıqları 3/4-nə bərabərdirlər. İyun-iyul ayında çiçəkləyir, iyul-avqustda toxumları yetişir.

Ekologiyası

Kserofitdir. Daşlı-çınqıllı yamaclarda, dəniz səviyyəsindən 700-1400 metr yüksəkliklərdə bitir.

Azərbaycanda yayılması

Naxçıvan MR, Ordubad rayonu Kotam və Kilid kəndlərinin ətraf ərazilərində yayılmışdır.

İstifadəsi

Yaşıllaşdırmada və sənaye əhəmiyyəti öyrənilməmişdir.

Ədəbiyyat

• Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.