Topalaoxşar tıs-tıs
| Topalaoxşar tıs-tıs | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: ???: Topalaoxşar tıs-tıs |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Topalaoxşar tıs-tıs (lat. Acantholimon festucaceum) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü.
Təbii yayılması
[redaktə | vikimətni redaktə et]Cənubi Qafqaz, Cənub-Qərbi Asiyada yayılmışdır, İranın şimalından təsvir edilmişdir.
Botaniki təsviri
[redaktə | vikimətni redaktə et]Sıx, yastıqvari kol, demək olar ki, çılpaqdır. Yaz yarpaqları yastı və ya xətli, bizşəkillidir. Yay yarpaqları yastı üçkünclü, seyrək, ağ nöqtəlidir. Yarpaqları 1,5-2,5 (3) sm uzunluqda olub, göyümtül-açıq, yaşıl rənglidir. Köhnə yarpaqları üfüqi yerləşib, aşağı doğru yönəlmişlər. Çiçək qrupu 10-15 sm uzunluqda olub, 3-7 çiçəkli, kövrək və yuxarı budaqların sonunda yerləşmişdir. Çiçək oxu tükcüklüdür. Kasacığın borucuğu 6-7 mm uzunluqda və aydın olmayan 10 qanadlıdır. Daxili çiçəkaltlıqları uzunsov və ya uzunsov-kürəşəkilli olub, bir-birinə bərabərdir. Xarici çiçəkaltlıqları neştərşəkilli olub, itiucludur və daxili çiçəkaltlıqları 3/4-nə bərabərdirlər. İyun-iyul ayında çiçəkləyir, iyul-avqustda toxumları yetişir.
Ekologiyası
[redaktə | vikimətni redaktə et]Kserofitdir. Daşlı-çınqıllı yamaclarda, dəniz səviyyəsindən 700-1400 metr yüksəkliklərdə bitir.
Azərbaycanda yayılması
[redaktə | vikimətni redaktə et]Naxçıvan MR, Ordubad rayonu Kotam və Kilid kəndlərinin ətraf ərazilərində yayılmışdır.
İstifadəsi
[redaktə | vikimətni redaktə et]Yaşıllaşdırmada və sənaye əhəmiyyəti öyrənilməmişdir.
Ədəbiyyat
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.