Tratta

Tratta (it. tratta) və ya köçürmə veksel — veksel sahibinə müəyyən məbləğdə pul ödəmək üçün vekseldə göstərilən ödəyiciyə (investisiyaya) veksel verənin qeyd-şərtsiz təklifini (sərəncamını) özündə əks etdirən veksel. Əksər hallarda vekselin ödəyicisi veksel sahibinə borcludur, veksel isə veksel sahibinə borcludur və veksel ödəyicinin borcunun razılaşdırılmış məbləğinin köçürmə forması veksel yeni kreditora — vekselin sahibi kimi çıxış edir. Köçürmə vekselinin verilməsi və sonradan ödəyicinin onu ödəməyə razılığı (aksept) dedikdə, ödəyicinin veksel məbləğinə görə veksel verənə və veksel sahibinin veksel sahibinə olan borcunun ödənilməsi başa düşülür, lakin öhdəliyin yaranması deməkdir. ödəyicinin üzərinə vekseli cari veksel sahibinin xeyrinə ödəmək. Bundan əlavə, qanun layihəsi üzrə öhdəlikdə borcun yarandığı müqavilələrlə əlaqəli ola biləcək hər hansı şərt yoxdur. Təhvil vermə proseduru ilə müqayisədə veksel vasitəsilə kreditorun dəyişdirilməsi arasındakı əsas fərq budur.

Xeyrinə veksel buraxılan köçürmə vekselinin ilk sahibinə remittor deyilir. Çekmənin özü göndərici kimi göstərilə bilər. Göndərən şəxsin göstərilməsi Cenevrə Vahid Veksel Qanununa uyğun olaraq vekselin məcburi detalıdır.

Qaralama və əskinas arasındakı fərq

Bir sıra iqtisadi nəzəriyyəçilər əskinası təqdim edən şəxsə ödənilməli olan mütləq köçürmə vekseli hesab edirlər. Bununla belə, əskinaslarla əskinaslar arasında aşağıdakı əsas fərqlər mövcuddur:

• təcililik — vekseldə həmişə ödəniş vaxtı göstərilir (baxmayaraq ki, müddət “görünür” kimi göstərilə bilər), tədavül şərtləri əskinaslarda göstərilmir.
• dövriyyə qabiliyyəti — vekselin aksept edilməsi tələb olunmur (onun dövriyyə qabiliyyəti onu qəbul etməyə hazır olan şəxslərlə məhdudlaşır), əskinasın göstərilən ərazidə istənilən ödəniş üçün qəbul edilməsi tələb olunur.
• zəmanətli — veksel borc öhdəliyidir və borclunun əmlakı ilə təmin edilir; əskinas əslində borc öhdəliyi olmasa da, rəsmi dövlət zəmanətinə malikdir.