Trietanolamin

Trietanolamin
Ümumi
Kimyəvi formulu	C6H15NO3
Molyar kütlə	149,19 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq	1,124 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	22   °S
Qaynama nöqtəsi	335  °S
Kimyəvi xassələri
Turşunun dissosasiya sabiti $pK_{a}$	7,77 ± 0,01
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	102-71-6
PubChem	7618
RTECS	KL9275000
ChEBI	28621
ChemSpider	13835630

Trietanolamin (OH-CH₂CH₂)₃N – rəngsiz mayedir, suda bütün nisbətlərdə həll olur, zəif əsasdır.

Alınması

Trietanolamin sənayedə etilenin ammonyaka birləşməsindən alınır:

${\mathsf {3(CH_{2})_{2}O+NH_{3}\rightarrow (HOCH_{2}CH_{2})_{3}N}}$

Fiziki xassələri

Trietanolamin – rəngsiz, özlü mayedir, aminlərin iyinə bənzər xüsusi iyə malikdir, suda qeyri-məhdud miqdarda həll olur, etanolda, benzolda, xloroformda yaxşı həll olur, doymuş karbohidrogenlərdə pis həll olur.

Tətbiqi

Trietanolamin turş qazlar üçün absorbent, korroziyaya qarşı inhibitor, soyuducu mayelərin hazırlanmasında, ətriyyatlarda, sement istehsalında köməkçi material, üzvi sintezdə xammal kimi istifadə olunur. Kauçuk üçün istifadə olunan yumşaldıcıların tərkibinə daxil edilir. Trietanolaminin yuxarı yağ turşuları ilə duzları yuyucu maddələr, emulqatorlar, üzvi sintezdə xammal kimi istifadə olunur. Trietanolamin trietanolamintrinitratın (azotluiprit) sinezi üçün ilkin maddədir. Trietanolamin həmçinin epoksid qatranlarında və daxilə nüfuzedici kompoundlarda bərkidici qismində geniş istifadə olunur. Bu çür kampaundları sadə nümunə kimi D-61a göstərmək olar. Belə ki, onun tərkibində ЭД-20 və trietanolaminin kütlə miqdarı müvafiq olaraq 100:15 təşkil edir.

Mənbə

• Химическая энциклопедия / Редкол.: Зефиров Н.С. и др.. — М.: Большая Российская энциклопедия, 1998. — Т. 5 (Три-Ятр). — 783 с. — ISBN 5-85270-310-9.