Varaha

Varaha
sanskr. वराह
Mifologiya	Hinduizm
Cinsi	kişi[d]
Uşaqları	Narakasura[d]
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Varaha — Vişnunun donuz şəklində üçüncü avatarıdır. Rəvayətə görə, Yeri götürüb kosmik okeanın dibinə aparan Rakşasa (cin) Hiranyakşaya qalib gəlmək üçün ortaya çıxdı. İlahi Varaha ilə sonda qalib gələn Hiranyakşa arasındakı müharibənin min il davam etdiyi güman edilir. Onu uzun dişləri arasında aparan Varaha Yeri okeandan çıxarır və onu kainatdakı yerinə qaytarır. Bu avatarda olarkən Vişnu Prithvi (Bhudevi) ilə evləndi. Rəsmlərində Varaha ya sırf heyvan kimi, ya da insan bədənində donuz başı ilə təsvir edilmişdir. Onun insan bədəni formasında dörd qolu var, bir əlində təkər, digərində dişli, digər iki əlində gürz, qılınc, lotus tutur və ya xeyir-dua (mudra) jesti edir. Dünya donuzun uzun dişləri arasında dayanır. Bu avatar Yerin daşqından xilas olmasını və yeni kosmik dövrün başlanğıcını təmsil edir.

Etimologiyası

LACMA-da yerləşən Mathura sənəti yoldaşı Bhumi ilə 3-cü əsrə aid qumdaşı Varaha heykəli.

Sanskrit dilindən tərcümədə Varaha (Skt. वराह, IAST: Varāha) hərfi mənada "vəhşi donuz" deməkdir. Bu, "qaban" kimi tərcümə olunan proto-hind-iran "uarāĵʰá" sözündən gəlir. Bu terminin Avestada varaza, kürdcədə beraz və yeni farscada gorāz (گراز) ilə yaxından əlaqəli olduğu güman edilir. Varahanın əkinçilikdə əsas rol oynayan yağışla əlaqələndirilməsi ona gətirib çıxarmışdır ki, sonralar o, "yaxşılıq gətirən" mənasını verən "Vara-aharta" adlanır.