Verilənlər bazası hüququ

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Verilənlər bazası hüququ (sui generis) — məlumat bazasının formalaşdırılmasına qoyulan investisiyalar hesabına qorunan qeyri-əmlak imtiyazları kimi məlumat bazalarına hüquq.

Müəllif hüququ ilə əlaqəli hüquq kimi o, müəllif hüququ ilə qorunan yaradıcı aspekti daxil etməsə belə, verilənlər bazasını qoruyur[1]. Əgər verilənlər bazası yaradıcı təbəqəyə malikdirsə, o, əsər kimi eyni vaxtda müəllif hüquqlarının qorunmasından istifadə edə bilər.[2]

Rusiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rusiya Federasiyasının Mülki Məcəlləsinin 1260-cı maddəsinə əsasən, məlumat bazası obyektiv formada təqdim edilmiş, bu materiallardan istifadə edə biləcəyi şəkildə sistemləşdirilmiş müstəqil materialların (məqalələr, hesablamalar, əsasnamələr, məhkəmə qərarları və digər oxşar materiallar) məcmusudur. elektron kompüterdən istifadə etməklə tapılmalı və işlənməlidir. Verilənlər bazası hüququnun qüvvəyə minməsi üçün onları qeydiyyata almaq lazım deyil, lakin qanun hüquqların qeydiyyatını nəzərdə tutur. Rusiyada verilənlər bazası hüququ yalnız 31 dekabr 2007-ci ildən sonra yaradılmış verilənlər bazaları üçün etibarlıdır[3].

Avropa Birliyi[redaktə | mənbəni redaktə et]

11 mart 1996-cı ildə Avropa İttifaqı Şurası verilənlər bazalarının hüquqi mühafizəsinə dair 11 mart 1996-cı il tarixli 96/9/EC saylı Direktivi qəbul etmişdir.[4]

Böyük Britaniya[redaktə | mənbəni redaktə et]

1 yanvar 1998-ci ildə Böyük Britaniyada Müəllif Hüquqları və Məlumat Bazası Hüquqları Aktı qüvvəyə minmişdir[5].

ABŞ[redaktə | mənbəni redaktə et]

Birləşmiş Ştatlarda verilənlər bazası üçün ümumi hüquq yoxdur. Verilənlər bazası sahibləri belə bir hüququ tətbiq etməyə çalışırlar, lakin indiyə qədər onların bütün cəhdlərinin qarşısı akademik kitabxanalar, istehlakçı qrupları və faktiki məlumatların sərbəst istifadəsindən faydalanan şirkətlər tərəfindən alınıb[6].

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "The Copyright and Rights in Databases Regulations 1997". UK Government. Section 13.—(1). 2012-09-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-02-21. A property right (“database right”) exists, following this Part, in a database if there has been a substantial investment in obtaining, verifying, or presenting the contents of the database.: United Kingdom implementation of the EU directive
  2. В ЕС гармонизировано Абз. 4 ст. 7 Директивы ЕС № 96/9/EC
  3. "Постановление Пленума Верховного Суда Российской Федерации, Пленума Высшего Арбитражного Суда Российской Федерации от 26 марта 2009 г. N 5/29 г. Москва от «О некоторых вопросах, возникших в связи с введением в действие части четвёртой Гражданского кодекса Российской Федерации»". 2012-01-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-02-21.
  4. Official Journal of the European Communities No. L77, 27.3.96, page 20
  5. SI. 3032 of 1997
  6. Merges, Robert P., (2000) One Hundred Years of Solicitude: Intellectual Property Law, 1900—2000. California Law Review, vol.88, no.6, pp.2187-2240, available at JSTOR Arxivləşdirilib 2016-08-18 at the Wayback Machine