Work and Travel USA
İş və səyahət Amerika-(ing. Work and Travel USA).Proqramı Amerika Dövlət Departamenti tərəfindən idarə edilən, dünyanın müxtəlif yerlərindən tələbələrin yay tətili ərzində Amerika Birləşmiş Ştatları işləyib ingilis dilini təkmilləşdirmək imkanları verən, dünyanı və fərqli mədəniyyətləri tanımalarını təmin edən bir tələbə mübadilə proqramıdır.
Proqram haqqında[redaktə | mənbəni redaktə et]
Work and Travel (WAT) Amerika Birləşmiş Ştatları hökumətinin nəzarəti altında olan tələbə mübadilə proqramıdır. Bu proqram dünyanın müxtəlif ölkələrindəki universitet tələbələrinə yay tətili müddətində Amerikada işləyib, ingiliscə danışıq təcrübəsini inkişaf etdirmək, dünya və müxtəlif xalqların mədəniyyətləri ilə tanış olmaq imkanı verir. WAT həmçinin, tələbələrin turist kimi deyil, Amerika vətəndaşı kimi yaşamağı və düşünməyi təmin edən və bununla yanaşı səyahət xərclərini qazanıb, əlavə olaraq müəyyən miqdarda pul yığmaq fürsətini verir.
Şərtlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Work and Travel proqramının əsas şərtləri bunlardır:
- 18-28 yaş arası olmaq
- Ali məktəblərin birinin tələbəsi olmaq.Proqramda sonuncu kurs tələbələrinin iştirakına icazə verilmir.
- Ən azı orta səviyyədə ingilis dilini bilmək.(Burada əsas tələb olunan şərt, qarşında olan şəxsə öz fikrini normal formada izah etdirməkdir.)
- Ali məktəb qiymətlərinin normal olması.
Proqramın faydaları[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hər il bir çox ölkələrdən gələn minlərlə universitet tələbəsi WAT proqramına qoşularaq yüksək səviyyəli beynəlxalq təcrübə qazanmaq fürsəti əldə edir.Əsasən proqramın tələbələr üçün faydaları sırasında bunları qeyd etmək olar.Ayda təqribən 1000-1500 ABŞ dolları qazana bilmək və proqram üçün lazımi yaşayış və səyahət xərclərini ödəyə bilmək imkanı. Eyni zamanda həm işləmək, həm də dincəlmək fürsəti, Proqramın sonunda ömür boyu unudulmayacaq təcrübə və xatirələr qazanmaq.Amerikada qalınan 4 ay müddətində ingiliscə danışıq qabiliyyətini inkişaf etdirmək və ingilis dili məlumatını real həyatda praktiki olaraq tətbiq etmək fürsəti əldə etmək.Tələbələrin gələcək karyerası üçün təcrübə qazanmaq.Həm Amerika Birləşmiş Ştatları vətəndaşları, həm də digər ölkələrdən gələn tələbələrlə tanış olub onların mədəniyyətlərini yaxından tanımaq, eyni zamanda öz milli mədəniyyətlərini də əcnəbilər arasinda nümayiş etdirmək və tanıtmaq fürsəti qazanmaq.
Proqram şərtləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Work and Travel USA proqramına qatılmaq üçün ciddi şərtlər tələb olunmadığından, dünyanın hər bir yerindən, hər il təxminən 150.000 tələbə iştirak edir.Proqram üçün tələb olunan ən önəmli şərt, iştirakçının tələbə olmasıdır.Proqramda yalnız əyani şöbədə oxuyan tələbələr yararlana bilər.Digər bir şərt isə,tələbənin orta səviyyədə ingilis dilini bilməsi hesab olnurur.Bu əsasən tələbələrin Amerika Birləşmiş Ştatlarında öz fikirlərini sərbəst ifadə etməsi üçün lazımdır.Tələbənin xeyrinə olacaq sonuncu məsələ isə, onun illik qiymətlərinin kafi olmamasıdır.Bütün bu şərtlərə cavab verən, tələbələrin viza almaq ehtimalı 95% hesab olunur.
İş Saatları və Qazanc[redaktə | mənbəni redaktə et]
Proqramda iştirak edən tələbə iş saatlarını ilk olaraq iş imzalamasında müəyyənləşdirməlidir. Bu imzalamada iş sahibi ilə razılaşaraq özü və iş sahibi üçün uyğun minimum bir miqyas seçir. Bu miqyas günlük təqribən 8 saatdır.Bu isə həftədə 35-40 saat edir. İş saatları işin gedişatına görə dəyişə bilər. Məsələn, sezonun ağır olduğu vaxtlarda iş sahibi tələbəyə əlavə olaraq iş saatları ayıra bilər, ancaq bunu qəbul etmək tamamilə tələbənin istəyinə bağlıdır. Bu vaxtlarda iş sahibi işçiyə əlavə iş haqqı (Over – time) ödəmək məcburiyyətindədir. Bu ödəmə normal ödəmənin 1.5 qatı qədərdir. Ümumi olaraq Work and Travel tələbələrinin gəliri saatlıq 7.5 – 9 ABŞ dollarıdır. Bu da tək işdə həftəlik 40 saat işləyən bir tələbənin Work and Travel sezonu boyunca təqribən 5.000 ABŞ dolları qazandığını göstərir.Bununla yanaşı, Work and Travel tələbələrinin təqribən %80-i ikinci işlərdə işləməkdə, nəticə etibarı ilə qazanclarını artıraraq 7.500 – 10.000 ABŞ dollarına çatdırmaqdadırlar.
Proqram xərcləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Proqram xərcləri müxtəlif olur. Bu əsasən tələbinin sahibkara özünün yoxsa hər hansısa bir şirkətin təklif göndərməsiə uyğun olaraq. 900-2500 dollar arası dəyişir. Əsasən tələbələr,bu işdə təcrübəsi olan şirkətlərə üz tuturlar. Amerika Birləşmiş Ştatlarına təyyarə biletlərini nəzərə aldıqda,tələbənin işə başlayana qədər,təxminən 3.000 dollar xərci cıxır. Hər bir tələbinin üzərində ən azı 600 dollar pulun olması məsləhət görülür. Ancaq yaxşı işləyən və öz işini bacaran tələbələr çox vaxt, proqram xərclərini tam qazana bilirlər. Bəzən tələbələrlə, sahibkarlar arasında olan problemlər səbəbindən, tələbənin işdən qovulması və vaxtından əvvəl ölkəsinə qayıtmasına səbəb olur.
Work and Travel Alyaska[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycandan olan tələbələr[redaktə | mənbəni redaktə et]
2006-cı ildən etibarən Work and Travel Azərbaycandada məhşurlaşmağa başladı. Azərbaycanda 10-a yaxın şirkət tələbələrin sənədlərnin hazırlanması, iş yerlərinin secilməsi kimi bəzi wat xidmətləri təklif edir. İl ərzində Azərbaycandan 500-600 tələbə proqramda iştirak edir. Bu say hər il artan sıra ilə dəyişir. Yaxın 2 il ərzində Azərbaycandan olan tələbələrin sayının mini keçəcəyi gözlənilir.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- http://www.workandtravel.az Arxivləşdirilib 2016-12-07 at the Wayback Machine
- http://www.iec.az Arxivləşdirilib 2018-09-18 at the Wayback Machine
- http://www.oskar.az
- http://www.celt.az
- http://www.sti.az
- http://www.deltaedu.az Arxivləşdirilib 2014-01-25 at the Wayback Machine
- http://exchanges.state.gov/jexchanges/index.html
- http://www.ice.gov/sevis/students/index.htm Arxivləşdirilib 2006-11-14 at the Wayback Machine
- http://www.ssa.gov
- http://www.besttravel.az