Xırdabaşlıqlı gəvən

Xırdabaşlıqlı gəvən
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Paxlaçiçəklilər Fəsilə: Paxlakimilər Yarımfəsilə: Faboideae Triba: Galegeae Yarımtriba: Astragalinae Cins: Gəvən Növ: Xırdabaşlıqlı gəvən
Beynəlxalq elmi adı
Astragalus microcephalus Willd., 1802
Şəkil axtarışı NCBI   1960787

Xırdabaşlıqlı gəvən (lat. Astragalus microcephalus) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Kiçik Qafqaz sıra dağlarının şimal hissəsində yayılmışdır.

Botaniki təsviri

40–60 sm hündürlükdə, sıxbudaqlı, yarpağını tökən koldur. Tikanları 2–3,5 sm uzunluqda, kənara yönələn, boz tüklüdür. Yarpağı 4–6 cütə qədər olub, neştərvari formada, ağ və sarımtıl tüklüdür. Yarpaqaltlıqları yumurtavari, ağ və sarımtıl tüklüdür. Çiçəyi yarpağın qoltuğunda 2 (3) ədəd olmaqla, birillik budaqların ucunda başcıqvari, şaraoxşar, 1–1,2 sm uzunluqda çiçək qrupu əmələ gətirir. Çiçəkaltlığı kasacığın uzunluğuna bərabərdir. Kasacığı 5 mm uzunluqda, qalın, ağ, sarımtıl tüklüdür. Tacı sarımtıl, 2 dəfə kasacıqdan uzundur. İyun-iyul aylarında çiçəkləyir, avqustda meyvəsi yetişir. Meyvəsi uzunsov, sıx, yaxud az tüklüdür.

Ekologiyası

Orta dağ qurşaqlarında, tək-tək hallarda isə yuxarı dağ qurşaqlarında bitir. Daşlı, qayalı yerlərin quru yamaclarında bitir.

Azərbaycanda yayılması

Kiçik Qafqaz sıra dağlarının şimal hissəsində, Naxçıvanda rast gəlmək olar. Xırdabaşlıqlı astrakanta başqa növlərə nisbətən Azərbaycanda az yayılmışdır.

İstifadəsi

Qatran vermək qabiliyyətinə malikdir.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

• Astracantha microcephala (Willd.) Podlech
• Tragacantha microcephala (Willd.) Kuntze

Yarımnövləri

• Astragalus microcephalus subsp. microcephalus
• Astragalus microcephalus subsp. pycnocladus (Boiss. & Hausskn.) Širj.