Xəzər monosifonu

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Xəzər monosifonu (Elmi adı — Monosiphon caspicus) — IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu Populyasiya "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2. Nadir Xəzər endemikidir.[1][2]

Qısa morfoloji təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tallom qaytanvari, qarşı-qarşıya və ya növbəli budaqlanmış, bütün tallom boyu aydın görünən 14 sm uzunluqda və 5 mm qalınlıqda mərkəzi oxa malikdir; substrata rizoidlərlə yapışır. Köndələn kəsikdə mərkəzdə 200 sm diametrli, qalın qılaflı böyük hüceyrə görünür ki, o əvvəlcə bir neçə sıra nisbətən kiçik hüceyrələrlə, sonradan daha kiçik hüceyrələrlə əhatələnmiş olur, bunlar əsasən oxdan və müxtəlif sırada yerləşən hüceyrələrdən çıxaraq onu əhatə edən periferik saplarla sıx şaxələnmiş dəstələrdə birləşir. Periferik sapların əsasında olan hüveyrələr silindirikdir, yuxarıda ellipsvari, uc hissədəki hüceyrələr armudvari və ya şarvaridir, çox iridir, 40–60 sm dimaterindədir. Periferik sapların əsasında olan bazal silinrik hüceyrələrdən əsl rəngsiz tükcüklər inkişaf edir.[3][4]

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Daşlarda, balıqqulağı və bitki substratlarında 0–19 m dərinlikdə rast gəlinir. Tək-tək fərdlər kimi rast gəlinir, kolluq əmələ gətirmir.

Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bakı arxipelaqı (Gil adası) ərazisidir.

Sayı və tendensiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Populyasiyası hal-hazırda azdır və itmə təhlükəsi altındadır.

Məhdudlaşdırıcı amillər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Naməlumdur.

Mühafizə tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Populyasiyanın nəzarətə götürülməsi və mütəmadi monitorinqlərin aparılması vacibdir.[2]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. http://redbook.az/?options=project&id=X%C9%99z%C9%99r%20monosifonu[ölü keçid]
  2. 1 2 Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı Nadir və nəsli kəsilməkdə olan növlər. 2-ci nəşr. Bakı-2013
  3. Зинова А.Д.
  4.  Караева Н.И. , Забержинская Э.Б.