Xanadu Evləri

Floridadakı Xanadu Evinin xarici görünüşü, 1990

Xanadu Evləri — Bunlar ABŞ-da tikilmiş, gələcəyin evləri adlanan şüşə üzlü eksperimental evlərdir, içərisində kompüterlər və avtomatlaşdırma sistemləri var. Xanadu evlərinin tikintisinə 1979-cu ildə başlanılmışdı və 1980-ci illərin ilk aylarına qədər artıq ABŞ-ın müxtəlif şəhərlərində üç Xanadu Evi tikilmişdi. Evlərin tikintisində betona üstünlük verilmişdir. Evlər erqonomik dizayna malikdir, yəni ev avtomatlaşdırma sistemi ilə özlərini idarə etmək imkanına malikdirlər. Kissimme şəhərində yerləşən Xanadu evi memar Roy Meyson tərəfindən layihələndirilib, bu ev dizaynı və xüsusiyyətləri ilə böyük populyarlıq qazanıb. Hər gün təxminən 1000 ziyarətçisi olur. 1990-cı illərin əvvəllərində Viskonsin Dels və Qatlinburq şəhərlərindəki evlər bağlandı və sonradan söküldü. Kissimme Xanadu Evi 1996-cı ildə bağlanıb və 2005-ci ilin oktyabrında sökülüb.

Tarixi

Florida, Kissimmee şəhərindəki Xanadu evi üçün qarşılama işarəsi və giriş yolunun şəkli.

Xanadu Evləri ideyası ilə çıxış edən Bob Masters, evlərin yaradılmasında ilkin qabaqcıllardan biri idi. Xanadu evi yaradılmazdan əvvəl Masters evin tikintisində istifadə olunmaq üçün şişirdilmiş şarları dizayn edib yaratmışdı. Ustalar ilk evini 1969-cu ildə iki gün yarımda qurmuşdular, sonra Xanadu Evlərinin tikintisində də bu üsullardan istifadə edmişdilər. Tom Qussel deyir ki, “Xanadu” adının mənşəyi monqol imperatoru Xubilay xanın yay iqamətgahı olan Xanadudan gəlir. Bu mövzuda başqa bir deyim də Samuel Taylor Kolericin məşhur "Kubla Xan" poemasında var. Həmçinin “Xanadu” Vətəndaş Keyn filmində saraya verilən addır.

Kissimmee, Florida, 2004-cü ildə Xanadu Evinin xarici görünüşü

İlk tikilmiş Xanadu evi Viskonsin Delsdə yerləşirdi. 1979-cu ildə memar Stüart Qordon tərəfindən inşa edilmiş, Bob Masters tərəfindən yaradılmışdır. Evin sahəsi 4000 kvadrat metrdir və geodeziya istixanası kimi nəzərdə tutulub. Evin tikintisindən sonrakı ilk yayda təxminən 100.000 adam evi ziyarət etmişdi. Ən məşhur olan ikinci Xanadu evi memar Roy Meyson tərəfindən dizayn edilmişdir. Bob Masters 1980-ci ildə Torontoda keçirilən konfransda Roy Meysonla tanış oldu. Meyson Xanadu evinin yaradılması zamanı Mastersin maraqlarına oxşar layihə üzərində də çalışıb. Bu layihə Virciniya ştatında "eksperimental məktəb" adlı bina layihəsi idi və onun bünövrəsi köpükdən hazırlanmışdı. Meyson və Ustalar tikilmiş digər eksperimental evlər və strukturlardakı konsepsiyalardan, yəni erqonomik xüsusiyyətlərdən, istifadəyə yararlılıqdan və enerji səmərəliliyindən dərin təsirləndilər. Bu xüsusiyyətləri özündə cəmləşdirən binalar yapon memarı Kişo Kurokava tərəfindən düşünülmüş, dizaynı isə 1970-ci illərdə Jak Beufs tərəfindən hazırlanmışdır. Mason, Xanadu Evlərinin normal görünüşlü bir ev deyil, insanabənzər və canlı bir ev kimi görünəcəyinə inanırdı. O, bu məsələ ilə bağlı “The Futurist” adlı jurnala açıqlama verib: “Kim evə üzvi sistemmiş kimi baxarsa, o ev insanabənzər bir ev ola bilməz".

Ev tikmək üçün təxmini xərc 300.000 dollar idi. Roy Meyson özünün ucuz dizaynının dəyərini 80.000 dollara endirmişdi. Çünki evdə istifadə olunacaq kompüter sistemləri o qədər də bahalı deyildi. Ucuz xanadu evi kimi planlaşdırılıb, heç tikilməyib.

Volt Disney şirkəti EPCOT Mərkəzini 1 oktyabr 1982-ci ildə açdı. Bir neçə il sonra Xanadu evlərinin konseptləri tədqiqat və müşahidə mərkəzi kimi istifadə olunmağa başladı. Sahəsi 560 m² olan Kissimmedəki Xanadu evinə hər gün 1000 adam baş çəkməyə başladı. Üçüncü Xanadu evi Tennessi ştatının Qatlinburq şəhərində açıldı.

Qalereya

• 
  Usta Yataq otağı
• 
  Jakuzi
• 
  Yemək otağı
• 
  Bağlı gölməçələr
• 
  Mətbəx
• 
  Xarici Görünüş