Xoruz döyüşü
Xoruz döyüşü — bir çox ölkələrdə keçirilən əyləncə növlərindən biridir[1].
Ənənə[redaktə | mənbəni redaktə et]
Adət-ənənəyə görə, hər il Novruz bayramında xoruz döyüşü təşkil edilir[2].
Xoruz döyüşü üçün qabaqcadan xüsusi döyüşçü xoruzlar yetişdirilir[1]. Bundan ötrü əsasən "Heyratı", "Daş pipik", "Badam pipik", "Yaponka" və başqa döyüşkən xoruz cinsləri bəslənilir[2]. Onlara ət, fındıq, kişmiş verirlər ki, enerjili və sağlam olsunlar[2] və döyüş zamanı caynaqlarına ülgüc kimi iti olan əlavə caynaq taxılır[1].
Xoruz döyüşü insanlara əyləncə ilə yanaşı, həm də gəlir mənbəyi hesab olunur[1]. Belə ki, xoruz azarkeşləri güclü xoruza mərcə girib pul qoyurlar, pul da götürürlər[3].
Döyüşün nəticəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Xoruzların meydanda hansı xoruzla qarşılaşacağı əvvəlcədən təyin edilir[3]. Döyüşəcək xoruzların çəkisi və boyu düz gəlməlidir[3]. Ona görə də döyüşdən əvvəl xoruzlar yan-yana düzülür və hansı hansına uyğun gəlsə, rəqibi o seçilir[3].
Xoruz döyüşlərinin nəticəsində sadəcə bir xoruz sağ-salamat qalır, elə qalib də o seçilir[1]. Döyüş meydanında yatan və döyüşdən qaçan xoruz uduzmuş sayılır[2]. Uduzan xoruz qalib xoruzun yiyəsinə verilir[2]. Əgər döyüş 2 saat ərzində davam edərsə və qalib bilinməzsə, o zaman bərabərlik elan olunur. Yəni yarış başa çatır və xoruzların arasında sülh bağlanır[2].
Coğrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bir çox ölkələrdə heyvan döyüşdürülməsi qadağan olunasa da, bu adət-ənənə hələ də yaşamaqdadır[1].
Belə ki, bu döyüşlər Azərbaycanda, Türkiyədə, İranda, Gürcüstanda və İndoneziyada keçirilir[3]. Amma bu döyüşlərin keçirilməsi qanunla qadağandır[3]. Hətta Sovet dövründə də Azərbaycanda bu yarışın keçirilməsi qadağan olunmuşdu. Amma insanlar bu yarışı gizlində də olsa keçirirdilər[3].
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Xoruz döyüşü ölümlə nəticələndi – VİDEO Arxivləşdirilib 2017-06-14 at the Wayback Machine. qafqaznews.az, 30.10.2015 (az.)
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Xoruz döyüşləri: "Heyratı", "Daş pipik", "Badam pipik" və "Yaponka" bir-birinə qarşı Arxivləşdirilib 2018-02-04 at the Wayback Machine. apa.tv, 10.03.2015 (az.)
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Azərbaycanda qeyri-adi mərc: meydan qana boyanmalıdır Arxivləşdirilib 2020-12-01 at the Wayback Machine. sputnik.az, 21.03.2016 (az.)
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Xoruz döyüşü "YouTube"da.