Xosrov armudu

Xosrov armudu
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Gavalıkimilər Triba: Maleae Yarımtriba: Malinae Cins: Armud Növ: Xosrov armudu
Beynəlxalq elmi adı
Pyrus chosrovica Gladkova, 1990
Şəklin VikiAnbarda axtarışı NCBI   1943540 EOL   414310

Xosrov armudu (lat. Pyrus chosrovica) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin armud cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

XVIII əsrin ortalarından dekorativ bitki kimi becərilir.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 6 m-dək olan, şaxələnmiş çətirli və budaqları iynəli ağac və ya koldur. Meyvələri iri, şarşəkilli, diametri 3-4 sm, kasacığı yapışıq, qısa üçkünc hissəlidir. Tez böyüyür. 30 günədək bol çiçəkləyir. Toxum, kök və yaşıl qələmlərlə, zoğlarla çoxalır.

Ekologiyası

Dəniz səviyyəsindən 1900 metr hündürlükdə bitir. İşıqlı qarışıq meşələrdə, daşlı-qayalı quru yamaclarda, aşağı və orta dağ qurşaqlarında, çay vadilərində rast gəlinir. Soyuğa quraqlığa, küləyə, işığa davamlıdır. Torpağa tələbkar deyil, ancaq drenajlı və nəmişli torpaqlarda yaxşı inkişaf edir. Bir az kölgələnməyə dözür.

Azərbaycanda yayılması

Naxçıvan MR-da yabanı halda bitir.

İstifadəsi

Tək və qrup əkinlərində, yamacların bərkidilməsində istifadə edilir. Bol çiçəklənməsi və yarpaqlarının tez açılmasına görə dekorativ bitkidir. Qida bitkisidir, meyvəsindən kompot, cem, mürəbbə, spirtli içkilər hazırlanır. Soyuq dəymədə, boğaz ağrısında, öskürəkdə, nəfəs yollarının təmizlənməsində ondan hazırlanmış ekstratlardan istifadə edilir.