Xorxe Luis Borxes

Xorxe Luis Borxes
isp. Jorge Luis Borges
Doğum adı	Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo
Təxəllüsü	B. Suarez Lynch, H. Bustos Domecq
Doğum tarixi	24 avqust 1899(1899-08-24)[…]
Doğum yeri	Buenos-Ayres, Argentina
Vəfat tarixi	14 iyun 1986(1986-06-14)[…] (86 yaşında)
Vəfat yeri	Cenevrə, Cenevrə kantonu, İsveçrə
Vəfat səbəbi	qaraciyər xərçəngi
Fəaliyyəti	tərcüməçi, kitabxanaçı, ədəbiyyat tənqidçisi, ssenarist, yazıçı, şair, publisist, esseist
Əsərlərinin dili	fransız dili, ispan dili
Janrlar	poeziya, hekayə, esse
Üzvlüyü	Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyası, Bavariya İncəsənət Akademiyası[d], Amerika İncəsənət və Ədəbiyyat Akademiyası[d]
Mükafatları
Xorxe Luis Borxes Vikimənbədə
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Xorxe Luis Borxes (24 avqust 1899, Buenos-Ayres – 14 iyun 1986, Cenevrə) – argentinalı yazıçı, şair və publisist.

"Uydurulmuş hekayələr", "Alef", "Uydurma canlılar ensiklopediyası" və bir çox kitabların (novellalar toplusunun) müəllifidir. Öz əsərlərində güzgü, yuxu və labirint effektlərindən tez-tez istifadə etmişdir.

Xorxe Françisco Isidor Luis Borxes Akevedo (24 Avqust 1899 – 14 Iyun 1986), Xorxe Luis Borxes kimi tanınınan argentinalı yazıçı ,esseist,şair və tərcumçi 24 avqust 1899-cu iləd Buanes Ayresdə doğulmuşdur.Sehirli gerçəklik (Magic realism) axımının öncüllərindəndir və sürrealist yazıları ilə məşhurdur.Ən məşhur əsərləri Ficciones (1994) və Alef ( 1949) yuxular,labrintlər,kitabxanalar,güzgülər,heyvanlar,uydurulmuş yazıçılar,din və Allah haqqında mövzuların yer aldığı qısa hekayələrdən ibarətdir.Onun işləri 19-cu əsrin realist/naturalist ənənələrinə qarşı çıxan elmi-kütləvi və sehirli reallıq kimi axımlara öz töhfəsini vermişdir.Alimlər düşünürlər ki Borxesin korluğu ona yenilikçi ədəbi simvolları təsəvvürlləri vasitəsilə yaratmağa kömək etmişdi. 1914-cu ildə onun ailəsi Borxesin orta məktəbə getdiyi və Cenevrə Kollecindən bakalavr dərəcəsi aldığı İsveçrəyə köçür.Ailə İspanyada qalmaq daxil olmaqla Avropanı gəzir.1921-ci ildə Argentinaya qayıtdıqdan sonra Borxes şeir və esselərini sürrealist ədəbiyyat jurnallarında çap etdirməyə başlayır. O,həmçinin kitabxanaçı və ictimai mühazirəçi kimi də çalışır.1955-ci ildə Milli İctimai Kitabxananın direktoru və Buanes Ayres Universitetinin professoru təyin olunur.O, 1961-ci ildə Samuel Bekketlə bölüşdüyü Beynəlxalq Mükafatdan sonra dünyanın diqqətini özünə cəkir.1971-ci ildə isə Qüdsmükafatını qazanır.Əsərləri tərcümə edilərək Avropa və ABŞ-da geniş şəkildə çap olunmağa başlayır.Borxes sonuncu əsəri olan Sui-qəsdçiləri 1986-ci ildə vəfat etdiyi Cenevrəyə həsr etmişdi.

Əsərləri

• Fervor de Buenos Aires (Buenos Aires Tutkusu), 1923) Şiir
• Luna de enfrente (Yolun Ötesinde Ay), 1925) Şiir
• El tamaño de mi esperanza, 1925, Denemeler.
• El idioma de los argentinos, 1928, Denemeler.
• Cuaderno San Martin (San Martin Defteri), 1929) Şiir
• Evaristo Carriego, 1930, Denemeler
• Discusión, 1932, Denemeler ve Eleştiriler.
• Historia universal de la infamia (Alçaklığın Evrensel Tarihi), 1935, Hikayeler
• Historia de la eternidad (Sonsuzluğun Tarihi), 1936, Denemeler
• El jardín de senderos que se bifurcan (Yolları Çatallanan Bahçe), 1941, Hikayeler.
• Seis problemas para don Isidro (Don İsidro İçin Altı Problem) 1942, Adolfo Bioy Casares’le yazılmış detektif hikayeleri
• Poemas : 1922-1943, 1943, Şiir.
• Ficciones (Ficciones Hayaller ve Hikayeler) 1944, Kısa hikayeler
• Un modelo para la muerte, 1946, Adolfo Bioy Casares’le yazılmış detektif hikayeleri
• Dos fantasías memorables, 1946 Adolfo Bioy Casares’le yazılmış fantastik hikayeler
• El Aleph (Alef) 1949, Denemeler Hikayeler
• Aspectos de la poesía gauchesca, 1950, Eleştiriler.
• Antiguas literaturas germánicas, 1951, Eleştiriler
• La muerte y la brújula,(Ölüm ve Pusula) 1951, Kısa hikayeler
• Otras inquisiciones 1937-1952 (Öteki Soruşturmalar) , 1952, Denemeler ve Eleştiriler.
• Historia de la Eternidad (Sonsuzluğun Tarihi), 1953, Denemeler, Kısa hikayeler, ve Eleştiriler.
• El "Martín Fierro", 1953, Denemeler
• Poemas : 1923-1953, 1954, Şiirler
• Los orilleros; El paraíso de los creyentes, 1955, Adolfo Bioy Casares ile İki Senaryo.
• Leopoldo Lugones, 1955, Eleştiriler Betina Edelborg’le beraber.
• La hermana de Eloísa, 1955, Kısa hikayeler.
• Manual de zoología fantástica (Hayali Varlıklar Kitabı)1957, Margarita Guerrero ile yazılmış hayali hayvan metinleri.
• Libro del cielo y del infierno, 1960, Denemeler, Adolfo Bioy Casares ile beraber.
• El Hacedor, 1960, Şiirler
• Antología Personal, 1961, Denemeler, Şiir, Eleştiriler,
• El lenguaje de Buenos Aires, 1963 Uzun denemeler, José Edmundo Clemente ile beraber
• Introducción a la literatura inglesa, 1965, Eleştiri, María Esther Vázquez ile beraber . Türkçesi : İngiliz Edebiyatı Tarihi
• Para las seis cuerdas, 1965, Tango ve milongalar için sözler
• Literaturas germánicas medievales (Ortaçağ Alman Edebiyatı) 1966, Eleştiri, María Esther Vázquez’le beraber
• Crónicas de Bustos Domecq, Denemeler, 1967, Adolfo Bioy Casares’le beraber.
• Introducción a la literatura norteamericana(Amerikan Edebiyatına Giriş)(1967), Eleştiri, Esther Zemborain de Torres ile beraber. Türkçesi: ,.
• Conversations with Jorge Luis Borges(Borges'le Konuşmalar), 1968, Richard Burgin, İngilizce.
• Nueva Antología Personal, 1968, Denemeler, Şiirler, Eleştiriler.
• Elogio de la Sombra(Karanlığa Övgü), 1969, Şiir
• El otro, el mismo, 1969, Şiir
• El informe de Brodie (Brodie Raporu), Kısa hikayeler, 1970.
• El congreso, 1971, Denemeler.
• Nuevos Cuentos de Bustos Domecq, Adolfo Bioy Casares ile beraber.
• El oro de los tigres, 1972, Şiir.
• El libro de arena (Kum Kitabı), 1975, Kısa hikayeler
• La Rosa Profunda (Sonsuz Gül), 1975, Şiir
• La moneda de hierro, 1976, Şiir.
• Diálogos, 1976 Borges ve Ernesto Sabato, arasında konuşmalar.
• ¿Que es el Budismo?, 1976, Dersler
• Historia de la Noche, 1977, Şiir.
• Prólogos con un Prólogo de Prólogos, 1977, Kitap önsözleri.
• Borges El Memorioso, 1977, Antonio Carrizo ile konuşmalar
• Rosa y Azul: La rosa de Paracelso; Tigres Azules, 1977
• Borges, oral, 1979, dersler.
• Siete noches (Yedi Gece) 1980, dersler
• La cifra, 1981, Şiir.
• Nueve ensayos dantescos (Dantevari Denemeler), 1982, Denemeler Dante üzerine
• Un argumento, 1983,
• Veinticinco Agosto 1983 y otros cuentos, 1983, Kısa hikayeler
• Atlas (Atlas), 1984, Hikayeler ve Denemeler, María Kodama ile beraber.
• Los conjurados, 1985, Şiir.
• Textos cautivos, 1986, Eleştiriler
• This Craft of Verse, 2000, dersler.

Xarici keçidlər

• Yazıçının əsərləri