Giroskop

Üç sərbəstlik dərəcəsinə malik hiroskopun modeli

Hiroskop (yunanca γυρο "fırlanmaq" və σκοπεω "baxmaq" sözlərindəndir) ətalət koordinat sisteminə əsasən orientasiya bucağını dəyişmə qabiliyyətinə malik qurğudur. Hiroskopun ən sadə forması uşaqlar üçün oyuncaq olan fırfıradır.

Onların növləri sərbəstlik dərəcəsindən asılı olaraq 2 və 3 dərəcəliyə bölünürlər. Bundan əlavə hiroskoplar bölünürlər:

• Mexaniki və
• Optik

İşləmə prinsipinə görə olurlar:

• Bucaq sürətini ölçən vericilər,
• Istiqamət göstəriciləri.

Xassələri

Hərəkətdə olan hiroskopa əgər xarici qüvvə təsir edərsə onda, o öz istiqamətini bu qüvvə uyğun deyil ona perpendikulyar istiqamətdə dəyişir. Nəticədə hiroskop təsir edən momentin oxuna perpendikulyar olan, belə adlanan ölçü oxu istiqamətində fırlanır. Bu xassə koriolis qüvvəsinin yaranması ilı bağlıdır.

Fırlanan hissələrin hiroskopik effektimaeriyanın ətalətliyinə əsaslanır.