Anarxizm: Redaktələr arasındakı fərq
| Sətir 9: | Sətir 9: | ||
.... |
.... |
||
.... |
|||
== Anarxizmin qolları və nümayəndələri == |
|||
İndividualist anarxizm - Alman filosof Maks Ştirner tərəfindən qurulmuşdur. Maks Ştirner Hegel məktəbinin yetirməsi idi. Lakin o Hegelin davamçıları olan Karl Marks və Fridrix Engelsdən ayrılmışdır. Marks kommunizmin, Ştirner isə individual anarxizmin əsasını qoymuşdur. Marks və Ştirnerin arasını yumşatmaq üçün Engels Marks’a Ştirneri "Azad olmuşlar içində ən müstəqili, ən bacarıqlısı və ən çalışqanı" olaraq göstərir. İndividualist anarxiya fərdin kütlədən daha önəmli olduğunu əsas tutan fəlsəfi cərəyandır. Emil Armand, Henri Toro kimi şəxslər tanınmış individualistlərdir. |
|||
Kapitalist anarxizm - Şəxsi mülkiyyətin dövlət nəzarəti olmadan idarəsinə, iqtisadiyyatın siyasətlə yox qanunla idarə olunmasının tərəfdarı olan anarxist düşüncəsidir. Herbert Spenser ən tanınmış anarxo-kapitalistlərdəndir. |
|||
Kollektiv və Kommunist anarxizm - Fərqli anarxiya ideyalarıdır. Birinci cərəyan inqilabın başlanğıcını şəxsi mülkiyyətin ləğvində, ikinci cərəyan isə pulun ləğvində görür. Ən çox anarxist kollektivist anarxistdir. Bu cərəyanın və ümumiyyətlə anarxizmin ən böyük nümayəndəsi Mixail Bakunindir. |
|||
Anarxo-nasizm - "Milli dövlət" anlayışını rədd edən bu cərəyan Böyük Britaniyada yaranmışdır. Troy Southgate tərəfindən yaranan bu cərəyanın əsas hədəfi millətlərin bir-birindən aralı, dövlətsiz şəkildə qəbilə halında yaşamasıdır. 1998-ci ildə Milli İnqilabi Fraksiya adını verdiyi qurumla Böyük Britaniya dövlətçiliyinə son vermək istəsə də 2003-cü ildə fraksiyanı dağıtmışdı. |
|||
Anarxo-feminizm - Feminizm ilə anarxizmin ideallarını birləşdirir. Anarxo-feministler qadının sərbəstləşməsi və patriaxatın rolu üzərində klassik anarxistlərdən daha çox dayanırlar. Hər anarxo-feminist qadın olmur. |
|||
Və bunlar kimi daha çox qol. |
|||
== Anarxiya və din == |
== Anarxiya və din == |
||
12:09, 19 iyun 2014 tarixindəki versiya
....
....
....
....
....
Anarxiya və din
Din barədə anarxizm təliminin detallarına toxunaq. Anarxizm ilk olaraq Katolik kilsəsinə etiraz olaraq dini inkar edirdi. Kilsə çünki dövlətin bir nömrəli dəstəkçisi idi. Elə 1800-cü illərdə anarxistlərin şüarı - Ni Dieu ni maître! - Nə Allah nə də ağa! yarandı. Özünə anarxist deyən ilk insan olan Pyer Prodoun da "Allah pisdir" cümləsini yazmışdı. Emma Qoldman açıq şəkildə anarxizmin dinə müharibə elan etdiyindən yazırdı. Çünki anarxizm insanın hər cür buxovdan azad olmasını nəzərdə tutan ideologiyadır. Din də bu buxovlardan biridir. Bütün bunlara baxmayaraq buddist-anarxistlər, xristian-anarxistlər, iudaist-anarxistlər və müsəlman-anarxistlər də mövcuddur. İslamda ilk anarxizm izləri "Xaricilik" cərəyanında görünür. Onlar yüksək xəlifəlik və imamlıq vəzifəsinə İslam ehkamını bilən hər bir mömin müsəlmanın, hətta zəncinin seçilə biləcəyini deyirdi.
Mənbə
- [1] Anarxizm nədir?
 Siyasi ideologiyalar | |
|---|---|
Anarxizm • Xristian demokratiyası • Kommunizm • Kommunitarianizm • Konservatizm • Faşizm • Feminizm • İslamizm • Laborizm • Liberalizm • Libertarianizm • Millətçilik • Proqressivizm • Sosial demokratiya • Sosializm • Utilitarizm • Yaşıl siyasət • Solçuluq • Sağçılıq • Pantürkizm | |
Şablon:Link GA Şablon:Link GA Şablon:Link FM Şablon:Link FM Şablon:Link FM