Tor (zenit-raket kompleksi): Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
KaraBakh (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 93: Sətir 93:


== İstifadəçilər ==
== İstifadəçilər ==

[[Şəkil:3K95 operators.png|thumb|300px|Tor zenit-raket kompleksinin (3K95) hal-hazırki istifadəçilər mavi, keçmiş istifadəçiləri isə qırmızı rəngdə göstərilmişdir.]]

* {{AZE}}: Bir neçə "Tor-M2E" batareyası<ref>http://www.armstrade.org/files/obrazecglava4.pdf</ref><ref>{{cite web
* {{AZE}}: Bir neçə "Tor-M2E" batareyası<ref>http://www.armstrade.org/files/obrazecglava4.pdf</ref><ref>{{cite web
| url = http://www.vedomosti.ru/politics/news/13199631/v_baku_idet_smerch| title=Россия вооружает Азербайджан|author = Алексей Никольский|date = | work = | publisher = Газета «Ведомости»| accessdate = 21 may 2018| lang = | archiveurl = https://www.webcitation.org/6HSy0fdHx| archivedate = 2013-06-18}}</ref><ref>{{cite web| url = http://ru.apa.az/news/249421| title = Стал известен список военной техники, которая будет продемонстрированa Вооружёнными силами Азербайджана на военном параде| author =| date = 12 iyun 2013| work = | publisher = «Агентство Азери-Пресс (АПА)»| accessdate = 21 may 2018| lang = ru| archiveurl = https://www.webcitation.org/6HKdVsOg7| archivedate = 2013-06-13}}</ref>
| url = http://www.vedomosti.ru/politics/news/13199631/v_baku_idet_smerch| title=Россия вооружает Азербайджан|author = Алексей Никольский|date = | work = | publisher = Газета «Ведомости»| accessdate = 21 may 2018| lang = | archiveurl = https://www.webcitation.org/6HSy0fdHx| archivedate = 2013-06-18}}</ref><ref>{{cite web| url = http://ru.apa.az/news/249421| title = Стал известен список военной техники, которая будет продемонстрированa Вооружёнными силами Азербайджана на военном параде| author =| date = 12 iyun 2013| work = | publisher = «Агентство Азери-Пресс (АПА)»| accessdate = 21 may 2018| lang = ru| archiveurl = https://www.webcitation.org/6HKdVsOg7| archivedate = 2013-06-13}}</ref>

14:09, 18 iyun 2018 tarixindəki versiya

9K330 Tor
Tipi Zenit-raket kompleksi
Ölkə
İstismar tarixçəsi
İstismar illəri 1986 – davam edir
İstismara başlanması 1986
İstismar edənlər İstifadəçilər siyahısına bax
İstifadə edilən döyüşlər Rusiya-Gürcüstan müharibəsi
İstehsal tarixçəsi
Konstruktor

Almaz-Antey:

  • Antey konstruksiya bürosu (baş konstruktor)
  • MKB Fakel (raket konstruktoru)
  • MNIIRE Altair (dəniz variantının konstruktoru)
Konstruksiya tarixi 1975
İstehsal illəri 1983 – davam edir
Variantları Tor, Tor-M1, Tor-M2, Tor-M1-2U
Xüsusiyyətləri
Ağırlığı 34 ton
Sürət 65 km/s
Əsas silah 9M330, 9M331 raketi
Uzunluğu 7.5 m
Eni 3.3 m
Hündürlüyü 5.1 m
Ekipaj 3 nəfər
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tor zenit-raket kompleksi istənilən hava şəraitində aşağı və orta hündürlükdə uçuş həyata keçirən təyyarə, helikopter, qanadlı raket, yüksək dəqiqlikli idarəolunan raketlər, pilotsuz uçuş aparatlarıqısa mənzilli ballistik raketlərə qarşı mübarizə aparmaq imkanına sahib olan özüyeriyən qısa mənzilli zenit-raket kompleksidir. Sovet İttifaqı tərəfindən istehsalına başlanılan bu sistemin NATO kod adı SA-15 "Gauntlet"dir. Bu sistemin 3K95 "Kinjal" adı altında istehsal olunan dəniz variantı isə NATO tərəfindən SA-N-9 "Gauntlet" adlanır. Tor, həmçinin AGM-86 kimi yüksək dəqiqlikli idarəolunan raketləri gecə və gündüz, istənilən hava şəraitində və radioelektron mübarizə mühitində məhv etməyi bacaran ilk hava hücumundan müdafiə sistemidir.[1] 1986-cı ildə silahlanmaya qəbul edilib. Postsovet məkanında ən mükəmməl HHM sistemlərindən hesab olunur.[2] Kompleksin modernizasiya edilmiş variantı olan "Tor-M2" müxtəlif tipli döyüş vertolyotlarına və cəbhə aviasiyasına qarşı tətbiq edilmək üçün nəzərdə tutulub. Eyni vaxtda 4 hədəfə atəş aça bilər, atəş radiusu 10 metrdən 10 kilometrə qədər hündürlük, 15 kilometrə qədər məsəfədə təşkil edir. Kompleksin modernləşdirilmiş variantı ona hərəkətdə olanda da hədəfləri izləməyə və atəş açmağa imkan verir. Buraxılış qurğusunda 16 döyüş raketi olur.

İstifadəçilər

Tor zenit-raket kompleksinin (3K95) hal-hazırki istifadəçilər mavi, keçmiş istifadəçiləri isə qırmızı rəngdə göstərilmişdir.
  • Azərbaycan Azərbaycan: Bir neçə "Tor-M2E" batareyası[3][4][5]
  • Ermənistan Ermənistan: 2017-ci ilin dekabrında Rusiya ilə Ermənistan arasında imzalanan hərbi kredit çərçivəsində 2018-ci ildən etibarən "Tor-M2" zenit-raket komplekslərinin Ermənistana təhvil veriləcəyi gözlənilir.[6]
  • Belarus Belarus: Hər batareyada 4 ədəd buraxıcı qurğu olmaqla, 5 batareya "Tor-M2K"[7][8][9]
  • Rusiya Rusiya: 120-dən çox 9K330, 9K331, 9K332 kompleksi
  • Venesuela Venesuela: 2012-ci ildə 12 kompleks "Tor-M1" silahlanmada idi. Daha 26 kompleks sifariş verilmişdir.[10][11]
  • Yunanıstan Yunanıstan: 25 kompleks "Tor-M1"
  • Misir Misir: 10 kompleks "Tor-M1"[12][13]
  • Çin ÇXR: 24 kompleks "Tor-M1"
  • Kipr Kipr: 6 kompleks "Tor-M1"[14]
  • İran İran: 29 kompleks "Tor-M1"[15]
  • Ukrayna Ukrayna: Bilinməyən sayda. 24 avqust 2017-ci il tarixində Kiyevdə baş tutan hərbi parad zamanı 1 ədəd "Tor" zenit-raket kompleksi nümayiş etdirilib.[16]

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. "Российские зенитные ракетные комплексы «Тор» на международной авиационно- космической выставке «Аэрошоу Чайна – 2014»". dokwar.ru. İstifadə tarixi: 21 may 2018.
  2. Ermənistanı qorxuya salan Azərbaycanın zenit-raket kompleksi
  3. http://www.armstrade.org/files/obrazecglava4.pdf
  4. Алексей Никольский. "Россия вооружает Азербайджан". Газета «Ведомости». 2013-06-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 may 2018.
  5. "Стал известен список военной техники, которая будет продемонстрированa Вооружёнными силами Азербайджана на военном параде" (rus). «Агентство Азери-Пресс (АПА)». 12 iyun 2013. 2013-06-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 may 2018.
  6. https://ordu.az/az/news/132867
  7. Гвардейский 1146-й зенитный ракетный полк возрожден в Беларуси
  8. На подходе новая батарея ЗРК «Тор-М2»
  9. Заключен контракт на поставку в белорусскую армию батареи зенитного ракетного комплекса "Тор-М2"
  10. The Military Balance 2012. — P. 405.
  11. The Military Balance 2012. — P. 406.
  12. "Tor-M1". www.deagel.com. İstifadə tarixi: 21 may 2018.
  13. "Минобороны Египта на учениях продемонстрировало ЗРК «Бук-М2», утверждает «Джейнс»". vpk.name. İstifadə tarixi: 21 may 2018.
  14. Греция заменит на Кипре С-300 на ЗРК «Тор-М1» и САУ «Сюзанна». — ВОЙНА и МИР
  15. "Russia Iran successfully tests Russian TOR-M1 missiles". RIA Novosti. 2007-02-07. İstifadə tarixi: 21 may 2018.
  16. [1]