Qraf (titul): Redaktələr arasındakı fərq
| Sətir 11: | Sətir 11: | ||
== Terminin tarixi == |
== Terminin tarixi == |
||
Qraf sözü alman mənşəlidi {{dil-de|Graf}}<ref>М. Фасмер. Этимологический словарь русского языка. Под ред. О. Н. Трубачёва. Т. I, Москва, «Прогресс», 1986. С. 453.</ref>, etimoloji cəhətdən qərbi alman ləhcəsinə aiddir - *ǥ(a)rēƀjōn > baş.-friz. grēva, baş..-isl. greifi, almanca müqaisəsində grêve; qərbi alman ləhcəsində sözün mənşəyi məlum deyil. İlk dəfə IX əsrdə latın əlyazmalarında grafio, graphio formalarında rast gəlinmişdir <ref>[http://woerterbuchnetz.de/DWB/?sigle=DWB&mode=Vernetzung&lemid=GG25006 J. Grimm, W. Grimm. Deutsches Wörterbuch. Bd. VIII, Sp. 1698—1712].</ref>. Qərbi alman sözü latınca "peyk" tərcüməsi kimi istifadə olunurdu. Yəni orta əsrlərdə "qraf" "padşahın peyki/yoldaşı" |
Qraf sözü alman mənşəlidi {{dil-de|Graf}}<ref>М. Фасмер. Этимологический словарь русского языка. Под ред. О. Н. Трубачёва. Т. I, Москва, «Прогресс», 1986. С. 453.</ref>, etimoloji cəhətdən qərbi alman ləhcəsinə aiddir - *ǥ(a)rēƀjōn > baş.-friz. grēva, baş..-isl. greifi, almanca müqaisəsində grêve; qərbi alman ləhcəsində sözün mənşəyi məlum deyil. İlk dəfə IX əsrdə latın əlyazmalarında grafio, graphio formalarında rast gəlinmişdir <ref>[http://woerterbuchnetz.de/DWB/?sigle=DWB&mode=Vernetzung&lemid=GG25006 J. Grimm, W. Grimm. Deutsches Wörterbuch. Bd. VIII, Sp. 1698—1712].</ref>. Qərbi alman sözü latınca "peyk" tərcüməsi kimi istifadə olunurdu. Yəni orta əsrlərdə "qraf" "padşahın peyki/yoldaşı" mənasını verirdi. Buradan da köhnə fransızca - "cuens", "conte" ({{lang-la|comitem}}) {{lang-fr|comte}} "qraf"<ref>A. Dauzat, J. Dubois, H. Mitterand. Nouveau dictionnaire étymologique et historique. Libraire Larousse, Paris, 1964. Page 185.</ref>. |
||
== İstinadlar == |
== İstinadlar == |
||
11:47, 13 yanvar 2020 tarixindəki versiya
 | Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Qraf, qrafinya (alm. Graf) — Qərbi Avropada erkən orta əsrlərdə kral rəsmisi.
Titul IV əsrdə Roma İmperiyasında yaranmış və əvvəlcə ən yüksək vəzifəli şəxslərə verilmişdir (məsələn, comes sacrarum largitionum "baş xəzinadar"). VI əsrin ikinci yarısından etibarən Frank dövlətində qraf öz mahalında/qraflığında (alm. Gau — əvvələr təqribən 100 nəfərdən ibarət qədim almanlarda kənd icması) məhkəmə, inzibati və hərbi səlahiyyətlərə sahib idi. II Keçəl Karlın fərmanı (877-ci il) ilə qrafın vəzifəsi və mülk sahibliyi irsi halına gətirildi.
Feodal dağınıqlığı dövründə - qraflığın feodal sahibi, sonra (feodal dağınıqlığının bitməsi ilə) ali zadəgan titulu. Titul olaraq monarxik idarəetmə formasına sahib bir çox Avropa ölkəsində rəsmi olaraq mövcudluğunu qoruyur.
Rusiyaya titul I Pyotr (1706-cı ildə onu ilk alan B.P.Şeremetyev olmuşdur) tərəfindən gətirilmişdir[1]. XIX əsrin sonlarında Rusiyada 300-dən çox qraf tituluna malik zadəgan nəsli var idi. Sovet Rusiyasında qraf titulu Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin və Xalq Komissarları Sovetinin 11 Noyabr 1917-ci il tarixli qərarı ilə ləğv edilmişdir.
Terminin tarixi
Qraf sözü alman mənşəlidi alm. Graf[2], etimoloji cəhətdən qərbi alman ləhcəsinə aiddir - *ǥ(a)rēƀjōn > baş.-friz. grēva, baş..-isl. greifi, almanca müqaisəsində grêve; qərbi alman ləhcəsində sözün mənşəyi məlum deyil. İlk dəfə IX əsrdə latın əlyazmalarında grafio, graphio formalarında rast gəlinmişdir [3]. Qərbi alman sözü latınca "peyk" tərcüməsi kimi istifadə olunurdu. Yəni orta əsrlərdə "qraf" "padşahın peyki/yoldaşı" mənasını verirdi. Buradan da köhnə fransızca - "cuens", "conte" (lat. comitem) fr. comte "qraf"[4].
İstinadlar
- ↑ Граф, титул // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- ↑ М. Фасмер. Этимологический словарь русского языка. Под ред. О. Н. Трубачёва. Т. I, Москва, «Прогресс», 1986. С. 453.
- ↑ J. Grimm, W. Grimm. Deutsches Wörterbuch. Bd. VIII, Sp. 1698—1712.
- ↑ A. Dauzat, J. Dubois, H. Mitterand. Nouveau dictionnaire étymologique et historique. Libraire Larousse, Paris, 1964. Page 185.